Người già neo đơn ở Nhật để lại "khoản thừa kế" khổng lồ cho chính phủ

Trong bối cảnh già hóa dân số nhanh và ngày càng nhiều người cao tuổi qua đời trong cô độc, một lượng lớn tài sản thừa kế không có người nhận đã được chuyển vào ngân khố Nhật Bản.

Theo luật pháp Nhật Bản, người có tài sản để lại có thể lập di chúc để quyết định người thừa kế tài sản của mình. Trường hợp không có di chúc thì quyền thừa kế sẽ được trao cho vợ chồng, con cái, cháu chắt và những người thân có quan hệ trực tiếp được quy định trong luật thừa kế.

Nếu không có ai thừa kế tài sản của người qua đời, tòa án sẽ chỉ định một người quản lý di sản để giải quyết các nghĩa vụ tài chính như nợ thuế, sau đó chuyển phần tài sản còn lại vào ngân khố quốc gia của Nhật. Tuy nhiên, để xử lý các khoản tài sản vô chủ này khá rắc rối, đòi hỏi nhiều thời gian và tiền bạc để giải quyết các thủ tục.

Theo dữ liệu từ Tòa án Tối cao Nhật Bản, khoảng 129 tỷ yên (gần 22 nghìn tỷ đồng) từ các khoản tài sản không có người nhận đã được chuyển về kho bạc Nhật Bản vào năm 2024. Lượng tài sản này gấp 4 lần so với con số 33,6 tỷ yên được ghi nhận năm 2013.

Nguyên nhân phía sau con số cao kỷ lục của lượng tài sản vô chủ này là thực trạng gia tăng số lượng người già sống một mình tại Nhật. Dân số Nhật Bản vốn đã suy giảm liên tục từ năm 2009 và ngày càng già hóa. Theo Viện Nghiên cứu Nhật Bản (JRI), ngày càng có nhiều người cao tuổi qua đời trong tình trạng độc thân, không có con cái hoặc họ hàng gần.

japan-elderly — Ngày càng nhiều người cao tuổi tại Nhật sống cô độc, không gia đình, không người thân. Ảnh: Bloomberg

Cùng với đó, theo luật sư Koji Nambu tại hãng luật Miyake & Partners, số lượng tài sản vô chủ đột ngột tăng vọt trong những năm gần đây là do tỉ lệ tử đang tăng mạnh tại Nhật từ năm 2022, và đạt mức 1,6 triệu người qua đời chỉ riêng năm ngoái.

Ngoài ra, tỷ lệ lập di chúc của người Nhật cũng khá thấp, thuế thừa kế của Nhật Bản cũng rất cao, do đó mà nhiều người cũng từ bỏ quyền thừa kế, dẫn đến việc số tài sản vô chủ ngày càng gia tăng, đặc biệt là bất động sản.

Nhật Bản hiện đang có khoảng 9 triệu căn akiya - những ngôi nhà bỏ hoang vô chủ, do không có ai thừa kế hoặc người thân từ chối nhận vì không đủ khả năng duy trì tài sản.

japan-akiya — Tại Nhật Bản, có rất nhiều ngôi nhà bị bỏ hoang sau khi chủ nhân qua đời và không ai thừa kế. Ảnh: Asahi

Theo bà Okamoto Makiko, Phó trưởng nhóm nghiên cứu tại Viện JRI, tỉ lệ kết hôn tại Nhật ngày càng sụt giảm và các mối quan hệ gia đình, họ hàng ngày càng lỏng lẻo, vì vậy mà “những người cao tuổi không có gia đình cần phải ủy thác di nguyện của mình từ sớm, để tránh việc tài sản rơi vào tình trạng vô chủ khi họ qua đời”.

Nhiều người cao tuổi sống một mình ở Nhật Bản hiện nay cũng lựa chọn để lại tài sản cho các tổ chức từ thiện sau khi qua đời. Những khoản thừa kế thường được quyên tặng cho các cơ sở y tế, chăm sóc trẻ em và cho các trường đại học.

kilala.vn

Nguồn: The Japan Times