Vẻ đẹp phụ nữ Nhật qua các thời kỳ lịch sử

Như thế nào là một người đẹp? Mỗi nền văn hóa khác nhau lại có những tiêu chuẩn riêng để định nghĩa khái niệm này, và thậm chí trong cùng một nền văn hóa thì quan niệm về vẻ đẹp cũng không ngừng biến đổi. Vậy liệu một mỹ nhân được ngưỡng mộ vào thời Heian có được đánh giá là đẹp theo quan điểm hiện đại?  

Thời Heian (794-1185)

Người đẹp thời Heian sở hữu nhiều nét khác biệt so với tiêu chuẩn sắc đẹp thời hiện đại. Đặc điểm của mỹ nhân thời này là thân hình đầy đặn, khuôn mặt tròn và phúng phính, mắt dài và hẹp, lông mày vẽ đậm, miệng chúm chím, làn da trắng sứ cùng mái tóc đen dài óng ả.

Vào thời đại này, có rất ít người được ăn uống đầy đủ nên phụ nữ có thân hình đầy đặn được coi là xinh đẹp, tượng trưng cho sự giàu có.

Còn về làn da trắng, ở thời Heian, các cung điện nơi quý tộc sinh sống không được xây dựng để đón ánh sáng mặt trời, bên trong tối đến mức cần thắp đèn vào ban ngày. Người ta nói rằng, phấn trắng được ra đời vào thời này nhằm giúp các nữ quý tộc trông nổi bật hơn dưới ánh sáng lờ mờ.

Ngoài ra, do chất lượng phấn kém nên khi để lâu sẽ bị khô và bong tróc trên da, vì vậy họ sẽ thường phủ một lớp phấn rất dày. Nhìn vào những bức tranh cuộn thời này sẽ thấy phụ nữ thường dùng quạt che mặt và họ cũng cố gắng hạn chế cười để ngăn lớp phấn trắng bong ra.

Mái tóc đen dài cũng được cho là cần thiết để làm nổi bật khuôn mặt và độ trắng của da. Lông mày được cạo và vẽ lại bằng mực ở vị trí cao hơn một chút so với lông mày thật.

Bên cạnh đó, phụ nữ quý tộc thời Heian còn có tục nhuộm răng đen (được gọi là ohaguro) để tăng tính thẩm mỹ, đồng thời duy trì hàm răng khỏe mạnh.

Và nhắc đến biểu tượng sắc đẹp thời Heian, dĩ nhiên phải kể đến Ono no Komachi, nữ thi sĩ được người Nhật ca tụng là một trong ba mỹ nhân đẹp nhất thế giới (世界三大美人), sánh vai cùng Nữ hoàng Cleopatra và Dương Quý Phi.

Ngày nay, không còn bức chân dung nào của Komachi được lưu lại từ thời Heian, hay nói cách khác không ai biết được mặt thật của nàng. Tất cả các bức họa về nàng đều được vẽ bởi các họa sĩ ở thời đại sau, và sự bí ẩn đó lại càng kích thích trí tưởng tượng của con người.

Thời Edo (1603-1868)

Đến thời kỳ Edo, tiêu chuẩn sắc đẹp đã có những thay đổi. Làn da trắng, tóc đen dày, mắt nhỏ, khuôn miệng nhỏ tiếp tục được ưa chuộng, nhưng ở thời này, mọi người bắt đầu ngưỡng mộ một khuôn mặt thon với sống mũi thẳng.

Ngoài ra, vầng trán hình núi Phú Sĩ (富士額 – fujibitai), chỉ kiểu đường chân tóc trên trán có hình dạng giống như Núi Phú Sĩ, cũng trở thành tiêu chuẩn. Trán Phú Sĩ, hay chính là trán chữ M, có đặc điểm là khi hất tóc mái lên, khuôn mặt sẽ trở thành hình trái tim.

So với thời Heian, vẻ đẹp ở những bộ phận khác ngoài khuôn mặt như ngón tay hay bàn chân cũng được chú ý nhiều hơn. Người ta nói rằng tất cả những phụ nữ xinh đẹp thời Edo đều có ngón tay thon thả, đôi chân trần xinh đẹp và vẫn rạng ngời ngay cả khi tóc không được tạo kiểu.

Khoảng thế kỷ 18 là thời điểm Bijin-ga (美人画 – Mỹ Nhân Họa) ra đời, đây là dòng tranh khắc gỗ lấy chủ đề về giai nhân. Một bức họa kinh điển thời này là "Toji San Bijin" (nghĩa là "ba mỹ nhân ngày ấy") của danh họa Utamaro Kitagawa (1753-1806), vẽ ba người đẹp Tomimoto Toyohina, Naniwaya Okita và Takashima Hisa. Nhìn vào những mỹ nhân này, dễ thấy họ đều có khuôn mặt dài, sống mũi thẳng và đôi mắt xếch.