Bakeneko
Yêu quái mèo nhảy múa

“Bakeneko - 化け猫” được biết đến là ma mèo hay mèo yêu tinh. Ban đầu chúng là những sinh vật siêu nhiên mang hình dáng mèo, sau đó dần thay đổi: đi bằng hai chân, phát triển kích cỡ cơ thể, tròng đen của mắt thay đổi tùy thời gian trong ngày, biến đổi giọng cũng như hình dáng giống với con người...

Loài này sở hữu sức mạnh như biến hình, chúng thường thích hóa trang thành người với một chiếc khăn Tenugui quấn quanh đầu và nhảy múa xung quanh một cách vui vẻ. Đôi khi, ngay cả chính chủ nhân của Bakeneko cũng có thể rơi vào “tầm ngắm” của chúng. Bakeneko hóa thành chính chủ nhân của mình và nếu bị phát hiện, chúng sẽ báo thù, giết hại, thậm chí là “ăn tươi nuốt sống” người chủ xấu số đó. Nếu không giết chủ, chúng thường gieo những lời nguyền rủa và xui xẻo đến cho họ.

Chuyện kể kỳ dị về Bakeneko phổ biến từ thời Edo. Lúc ấy, những ngôi nhà ở Nhật hầu hết được thắp sáng bằng dầu cá, mà mèo lại thích liếm thứ dầu này. Thế rồi đêm xuống, khi đèn được thắp, loài mèo sẽ bị thu hút và cố gắng rướn thẳng người đứng lên hướng phía đèn dầu. Hành động đó kết hợp cùng ánh sáng từ ngọn đèn sẽ tạo nên bóng mèo đổ lên tường, trông như sinh vật lo lớn đứng bằng hai chân.

Hình ảnh đó khiến ai trông thấy cũng hoảng sợ, “hồn xiêu phách lạc”. Từ đó, thiên hạ tô vẽ nên chuyện về loài mèo biến thành người lúc đêm tối, mặc Kimono, uống rượu Sake rồi nhảy múa, ca hát cho đến khi trời hửng sáng.

Nekomata – Loài yêu quái
tượng trưng cho cái chết

Tinh ranh và nguy hiểm là những tính từ mà con người thường dùng để miêu tả về “Nekomata - 猫また”. Người Nhật ví Nekomata tựa như sự tà ác của người đàn bà, mang theo nỗi hận thù hủy diệt tất cả.

Người ta thường nói rằng "Mata - 又” trong "Nekomata" xuất phát từ việc chúng có hai đuôi. Một số giả thuyết lại cho rằng "Mata" có nghĩa là "sự lặp lại", hay có thể là "Mata - 爰” mang nghĩa là khỉ, bởi chúng giống như những con khỉ có thể tự do đi lại giữa các cây trên núi theo ý muốn.

Theo truyền thuyết, Nekomata do mèo nhà nhiều tuổi, khoảng 40 hoặc 100 tuổi trở lên biến hóa thành. Chúng có chiếc đuôi phân ra làm hai nhánh, kích cỡ thường lớn bằng một con mèo bình thường hoặc có thể to hơn gấp đôi, tùy theo sự biến hình, giả dạng.

Hắc ám và ác độc hơn nhiều so với hầu hết các loài Bakeneko, Nekomata được cho là có sức mạnh của thuật chiêu hồn, và khi người chết sống lại, chúng sẽ điều khiển họ bằng các điệu múa mang tính nghi lễ thông qua cử chỉ bằng chân và đuôi.

Loài yêu quái này còn được cho là có liên quan đến những đám cháy kỳ lạ và một loạt sự việc không thể giải thích được. Một con mèo càng già và càng bị đối xử tệ trước khi biến hình được cho là có nhiều sức mạnh hơn khi hóa thành Nekomata. Chính vì thế, nhiều người cho rằng Nekomata sinh ra từ thù hận, chúng là những con mèo bị ngược đãi hoặc bị giết chết một cách tàn nhẫn, linh hồn chúng không thể siêu thoát và tìm cách trở về dương gian để trả thù con người.

Chuyện về Nekomata đã có từ thời Kamakura (1185 - 1333), lúc này người dân đồn thổi sự kiện lạ lùng có một con con mèo hai đuôi khổng lồ, ăn thịt người sống trên núi, rất nhiều thợ săn đã bị nó giết hại. Tuy nhiên, nhiều sử gia suy đoán rằng truyền thuyết về Nekomata xuất phát từ một con hổ trốn thoát từ Trung Quốc, nó đã ẩn nấp trong rừng núi và tấn công người dân.

Gotokuneko - Yêu quái mèo
gây ra hỏa hoạn

“Gotokuneko - 五徳猫” là một biến thể của Nekomata, trong đó “Gotoku - 五徳” mang ý nghĩa là kiềng ấm nước (3 hoặc 4 chân). Từ quan niệm dân gian về mối liên kết giữa mèo và sự cố cháy nhà, Gotokuneko được xem là loài yêu mèo gây ra hỏa hoạn vào ban đêm.

Nhiều người xưa tin rằng nếu đặt một con mèo ngủ gần lửa, ngôi nhà sau đó sẽ bị thiêu rụi. Lửa sẽ cháy từ đuôi mèo khiến nó hoảng sợ và chạy xung quanh nhà, đốt cháy mọi thứ mà con vật chạm vào. Từ đây, những câu chuyện về Gotokuneko mang theo chiếc đuôi chứa ngọn lửa chết chóc dần xuất hiện và ám ảnh người dân.

Kasha - Yêu quái mèo
ăn cắp xác chết

Đây là một loài quỷ từ địa ngục chuyên ăn xác chết, chúng đánh cắp xác chết từ những đám tang hoặc nghĩa trang. Bản thể của “Kasha - 火車” chính là Nekomata. Truyền thuyết về loài yêu quái đậm mùi tử khí này xuất phát từ quan niệm của người Nhật xưa về việc mèo là con vật nhiều ma tính và không nên để loài vật này gần xác người chết. Vì nếu mèo nhảy qua quan tài thì xác chết bên trong sẽ bật dậy.

Kasha được cho là sự pha trộn giữa quan niệm về ma tính của loài mèo và chuyện cỗ xe lửa cướp xác tử tù. Trong cuốn “Uji Shui Monogatari” viết vào đầu thế kỷ 13 có chép rằng bọn ác quỷ tra tấn người chết ở địa ngục sẽ kéo cỗ xe lửa cháy rực đi bắt thi hài của tội nhân xuống âm phủ.

Để bảo vệ xác của người chết khỏi Kasha, tại một ngôi đền ở Kamikuishiki, quận Nishiyatsushiro, tỉnh Yamanashi (nay là Fujikawaguchiko, Kofu), nơi được cho là có Kasha trú ngụ gần đó, những đám tang sẽ được tổ chức hai lần. Bằng cách đặt đá vào bên trong quan tài ở lần đám ma đầu tiên sẽ giúp bảo vệ xác chết không bị Kasha lấy cắp.

Ở Yawatahama, thành phố Ehime, tỉnh Ehime thì lại có phong tục đặt dao cạo tóc trên đầu quan tài để ngăn Kasha đến gần. Hay làng Saigo, Quận Higashiusuki, tỉnh Miyazaki (nay là thị trấn Misato), trước đám tang, người ta sẽ hô to hai lần câu: “Tôi sẽ không để Kasha ăn - 火車には食わせん” như một cách tránh bị đánh cắp xác chết.

Nekomusume - Cô gái mèo

“Nekomusume - 猫娘” nghĩa là cô gái mèo hoặc con gái của mèo, một yêu quái lai giữa mèo với người. Loài sinh vật huyền bí này bắt nguồn từ lời nguyền của mèo đối với những người chế tạo Shamisen, một nhạc cụ truyền thống sử dụng da mèo để làm đàn. Một người làm Shamisen đã giết hại nhiều con mèo và bị nguyền sinh ra đứa con gái Nekomusume không biết nói tiếng người, chỉ ăn thịt chuột và luôn cào cấu lên các bề mặt gỗ.

Truyện kể về Nekomusume phổ biến từ thời Edo, khi tại các lễ hội hóa trang xuất hiện những cô gái mang mặt nạ mèo hay mặc loại trang phục, phụ kiện giống mèo khiến nhiều người liên tưởng đến Yokai và bắt đầu thêu dệt nên những câu chuyện kinh dị.

Tuy nhiên, ngày nay, Nekomusume hay catgirl lại phổ biến trong manga và anime và là biểu tượng của sự đáng yêu, dễ thương của một cô gái với các đặc điểm của loài mèo như tai hoặc đuôi mèo...