Những điều cần biết về mũi tên trừ tà Hamaya

Khi viếng thăm các đền chùa vào đầu năm mới, người Nhật thường mua hoặc thỉnh một mũi tên đặc biệt gọi là “Hamaya”. Hãy cùng Kilala tìm hiểu ý nghĩa và những điều cần lưu ý về vật phẩm may mắn này nhé!

Ý nghĩa và nguồn gốc của Hamaya

“Hamaya” (破魔矢 – PHÁ MA THỈ) hay "mũi tên tiêu diệt ma quỷ", là những mũi tên được dùng làm vật trang trí năm mới, với ý nghĩa xua đuổi tà ma và mang lại may mắn. 

Vật phẩm trừ tà này có nguồn gốc từ nghi lễ Hamauchi (破魔打) lâu đời được tổ chức vào dịp đầu năm ở Nhật Bản. Trong nghi lễ, mỗi địa phương chọn ra một đứa trẻ, những đứa trẻ này sẽ thi nhau bắn mũi tên về phía mục tiêu được làm bằng rơm, gọi là “hama”. Người xưa tin rằng, vùng có đại điện bắn trúng đích sẽ có vụ mùa bội thu trong năm đó. Từ đó trở đi, mũi tên dùng để tiêu diệt “hama” được gọi là “Hamaya” và cây cung bắn mũi tên đó là “Hamayumi” (破魔弓 – PHÁ MA CUNG).

Theo thời gian, phong tục cổ xưa dần được đơn giản hóa và ngày nay chỉ riêng mũi tên Hamaya được xem là bùa may mắn, vũ khí của vị thần, trở thành vật trang trí mang đến điềm lành vào đầu năm mới, giống như cây nêu Kadomatsu và bánh dày Kagami mochi.

Đâu là thời điểm Hamaya được sử dụng?

Mũi tên Hamaya thường được tặng hoặc bày bán tại các đền thờ vào đầu năm mới. Tuy nhiên, do ý nghĩa ban đầu là xua đuổi tà ma nên vật phẩm này không chỉ giới hạn sử dụng trong ngày Tết mà còn xuất hiện vào các dịp lễ khác. Chẳng hạn vào Ngày lễ bé trai (5/5), để cầu chúc sức khỏe và sự phát triển cho bé, người Nhật thường tặng đứa trẻ mũi tên Hamaya như một lá bùa may mắn.

Ngoài ra, mặc dù ngày nay có vẻ ít phổ biến hơn nhưng khi xây dựng một ngôi nhà, người ta sẽ tổ chức lễ cất nóc (hay thượng lương) để cầu mong an toàn cho công trình xây dựng và ngôi nhà mới được bình an. Ở đó, Hamaya và Hamayumi đôi khi được dùng để xua đuổi những linh hồn ma quỷ được cho là có thể dẫn đến những tai nạn và bất hạnh trong tương lai.

Mũi tên Hamaya cũng có thể được sử dụng vào nhiều thời điểm khác như khi khai trương văn phòng, chuyển nhà...

Quy định về vị trí và hướng trưng bày

Vị trí

Nếu trong nhà có điện thờ thì người ta thường đặt Hamaya ở đó, cũng có quan niệm rằng nên trưng bày mũi tên ở khu vực “tokonoma” (床の間) – gần nơi mọi người tụ tập để bảo vệ gia đình, hoặc ở khu vực sảnh ra vào “genkan” (玄関) để ngăn chặn tà ma từ bên ngoài xâm nhập.

Dù là trưng bày ở đâu, hãy chọn nơi sáng sủa, thoáng mát và đặt cao hơn tầm mắt một chút để thể hiện sự tôn kính vì mũi tên Hamaya được xem là biểu tượng may mắn gắn liền với thần linh. Nếu có một lá bùa được thỉnh từ cùng một ngôi đền với mũi tên Hamaya, hãy đặt chúng cạnh nhau.

Tất nhiên, bạn phải luôn làm sạch khu vực xung quanh và cố định mũi tên bằng các giá đỡ (có bán trên thị trường) để tránh Hamaya bị lật hoặc rơi. Nếu đặt mũi tên trên kệ, tốt hơn hết hãy lót bên dưới bằng một mảnh giấy trắng.