Tại sao rất ít trẻ em được nhận làm con nuôi ở Nhật Bản?

Năm 2021, có 693 trẻ em được nhận làm con nuôi tại Nhật, chiếm chỉ 1% trong tổng số trẻ sống ở các trại mồ côi. Điều này cho thấy một hiện thực đáng buồn tại xứ hoa anh đào khi những đứa trẻ cơ nhỡ rất khó khăn để có thể được sống trong một gia đình mới.

Chính sách hạn chế của chính phủ

Có một thực trạng đáng buồn tại xứ Phù Tang là chính quyền nước này ban hành những chính sách, điều luật có lợi cho cha mẹ. Một nhân viên tại cơ sở chăm sóc trẻ em ở Tsukuba cho biết: “Ở Nhật Bản, quyền lợi của cha mẹ được coi là quan trọng hơn quyền lợi của trẻ em”.

Tại Nhật, cha mẹ ruột có quyền giám hộ hợp pháp đối với con cái ngay cả khi họ đã bỏ rơi chúng. Thậm chí khi đứa trẻ được nhà nước hỗ trợ chăm sóc, nuôi dưỡng trong các trại trẻ hay cơ sở giáo dục phúc lợi xã hội thì cha mẹ đẻ vẫn có tiếng nói, quyền quyết định về tương lai của chúng.

Vì vậy trong hoàn cảnh túng quẫn, họ sẽ đưa con vào các trại trẻ mồ côi nhưng không cho phép đứa trẻ được nhận nuôi. Một trong những lý do chính khiến các phụ huynh này không muốn từ bỏ quyền giám hộ có thể vì họ cảm thấy rằng sẽ có thể chăm sóc con mình trong tương lai. Thật không may, điều này không phải lúc nào cũng đúng. 

Số lượng trẻ mồ côi khuyết tật

Theo thống kế của chính quyền, trên thực tế ở Nhật có khoảng một phần tư tổng số trẻ em tại các cơ sở, trại trẻ mồ côi bị khuyết tật hoặc mắc các bệnh lý. Đặc biệt là trẻ bị rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD) - một hội chứng bao gồm việc không chú ý, hiếu động thái quá và hấp tấp, bốc đồng ở trẻ. Theo quy định, những đứa trẻ mồ côi này sẽ được chính phủ chăm sóc và khó có cơ hội nhận nuôi.

Vấn đề từ các trại trẻ mồ côi

Có một thực tế là các cơ sở trại trẻ mồ côi sẽ được nhận tiền cấp dưỡng, số lượng trẻ em “có vấn đề” càng đông thì tài chính, nguồn tiền đẩy vào các cơ sở càng tăng. Việc giữ trẻ em tránh xa gia đình đã trở thành công việc "kinh doanh" tại một số nơi.

“Thành thật mà nói, sẽ không lý tưởng cho chúng tôi nếu không còn trẻ em nào được nhận vào cơ sở  vì hoạt động của chúng tôi dựa trên việc tiếp nhận trẻ em để chăm sóc”, giám đốc một cơ sở chăm sóc trẻ em ở quận Tohoku nói với Tổ chức Theo dõi Nhân quyền.

Tuy nhiên, nhiều chính quyền địa phương đang có những bước tiến hướng tới quan điểm “lấy trẻ em làm trung tâm” và đã chứng kiến ​​sự gia tăng đáng kể về số lượng trẻ được nhận nuôi trong những năm gần đây, như tại Fukuoka và Oita. Các nhân viên tại đây thấu hiểu về hiệu quả chăm sóc của cha mẹ nuôi, đồng thời khuyến khích việc nhận nuôi để đảm bảo lợi ích tốt nhất cho trẻ.

Lo ngại về việc người nhận nuôi thiếu kỹ năng chăm sóc

Giám đốc một cơ sở chăm sóc trẻ em ở Iwate nói với Tổ chức Theo dõi Nhân quyền rằng: “Hầu hết trẻ em ở trại trẻ mồ côi đều gặp khuyết tật về thể chất hay tâm lý và cha mẹ nuôi không thể giải quyết được vấn đề này. Những người muốn nhận con nuôi thường không có kỹ năng chăm sóc, kể cả những người có kỹ năng cũng không phải chuyên gia thực sự”.

Việc lo ngại cha mẹ nuôi không đủ tiêu chuẩn của các chuyên viên chính phủ, những người có thẩm quyền đã đẩy những đứa trẻ mồ côi vào các trại trẻ, cơ sở chăm sóc của chính phủ thay vì cho các em một mái nhà mới.