Biển chỉ đường với lỗi tiếng Anh ngớ ngẩn tồn tại hơn 30 năm ở Otaru

Thành phố Otaru nằm bên bờ biển của tỉnh Hokkaido được mệnh danh là “Venice của Nhật Bản”, nổi tiếng với vẻ đẹp nên thơ, cổ điển. Tuy nhiên, trong hơn ba thập kỷ qua, thành phố cảng này vô tình bị gắn với hình ảnh khá buồn cười, điều này xuất phát từ lỗi sử dụng tiếng Anh trên một biển chỉ đường.

Chuyện sẽ chẳng có gì đáng nói nếu những dòng chú thích bằng tiếng Anh không mắc phải một lỗi vô cùng ngớ ngẩn. Trên tấm biển, “小樽港” (Otaru-kou) được chú thích bằng tiếng Anh là “Otaru Poot”. Có lẽ, ý người làm ra tấm biển muốn diễn đạt là “Otaru Port”, nghĩa là “Cảng Otaru”, nhưng chẳng hiểu sao “port” lại thành “poot”. Buồn cười ở chỗ, trong tiếng Anh, “poot” có nghĩa là “sự thải khí đường ruột từ hậu môn”.

Rất có thể đây không chỉ là lỗi đánh máy đơn giản mà là một lỗi dịch/chuyển ngữ xuất phát từ cách phiên âm tiếng Anh ra Katakana của người Nhật.

Một đặc điểm đặc trưng của tiếng Nhật là các âm tiết không kết thúc bằng phụ âm, ngoại trừ phụ âm ん (n). Vì vậy, khi phiên âm sang tiếng Nhật, người Nhật luôn thêm nguyên âm sau những từ tiếng Anh kết thúc bằng phụ âm. Và với trường hợp từ “port”, sẽ được biến thành “porto”. Nhưng hầu hết người Nhật cũng không thể phát âm “porto” vì giờ đây nó là một từ có hai âm tiết, trong đó âm tiết đầu tiên kết thúc bằng “r”, do đó cần phải thêm một nguyên âm vào giữa “r” và “t” hoặc loại bỏ luôn chữ “r”.   

Không có giải pháp hoàn hảo nào, nhưng giữa “poruto”, “poroto” và “poto”, cuối cùng “poto” là phù hợp nhất về mặt ngôn ngữ, và nếu âm “o” đầu tiên được phát âm kéo dài sẽ nghe khá giống cách một người nói tiếng Anh bằng giọng mũi. Do đó, “pooto” đã trở thành cách phát âm chính thức của từ “port” khi nói tiếng Nhật.

Trở lại với tấm biển, khi dịch cụm từ “小樽港” sang tiếng Anh, người phụ trách đã ý thức được việc bỏ đi nguyên âm “o” ở cuối, nhưng không nhận thấy cần phải chuyển đổi “oo” kéo dài trong “pooto” thành “or”. Thế là đã tạo nên một biển báo ngớ ngẩn.