Tại sao bầu trời Nhật Bản lại chằng chịt dây điện?
Ở một đất nước phát triển và hiện đại như Nhật Bản, có vẻ hơi kỳ lạ khi những đường dây điện chằng chịt giăng ngang bầu trời vẫn là khung cảnh xuất hiện phổ biến. Bạn có thắc mắc tại sao lại như vậy không?
Nhu cầu tái thiết nhanh chóng sau chiến tranh
Vốn trước chiến tranh, nước Nhật đã triển khai xây dựng hệ thống đường dây điện dưới lòng đất, đơn cử như tại phường Bunkyo của Tokyo. Tuy nhiên trong Thế chiến II, những vụ ném bom của quân đội Mỹ đã khiến nhiều thành phố lớn của Nhật bị tàn phá nặng nề. Lúc này, nhu cầu nhanh chóng tái thiết cơ sở hạ tầng và tiện ích công cộng được ưu tiên hàng đầu. Việc xây dựng đường dây điện trên cao do đó đã được chọn để tiết kiệm chi phí lẫn thời gian.
Trong giai đoạn "thần kỳ kinh tế" từ năm 1955 đến 1973, nhu cầu về điện năng tăng cao dẫn đến việc lắp đặt hàng ngàn cột điện trên khắp mọi khu phố. Từ đây mà cảnh quan đô thị của Nhật dần giăng đầy "mạng nhện".
Tiết kiệm ngân sách
Ở hầu hết các quốc gia, ngân sách cho việc lắp đặt đường dây điện ngầm có thể cao gấp hai đến bốn lần so với phương án trên không. Cộng thêm việc đào mương và lắp đặt đường ống, ống dẫn đúng cách, khiến tổng chi phí có thể tăng gấp mười lần so với một mạng lưới cột điện trên mặt đất có quy mô tương đương. Và ở Nhật thì chi phí này còn đắt đỏ hơn nhiều.
Theo trang web truyền thông về năng lượng tái tạo Hatch, việc xây dựng đường dây điện ngầm ở Nhật có chi phí cao hơn gần 20% so với ở Pháp. Hatch cũng cho biết các quy định liên quan đến việc lắp đặt đường cáp ngầm ở Nhật Bản phức tạp hơn các nơi khác.
Đô thị hóa nhanh chóng
Quá trình đô thị hóa ở xứ Phù Tang song hành với sự bao phủ ngày càng dày đặc của đường dây điện trên cao. Các thành phố mở rộng nhanh chóng, dân cư đông đúc hơn tạo ra mật độ xây dựng đồ sộ, khiến hệ thống dây điện lại ngày càng chồng chéo, phức tạp.
Bên cạnh đó khi công nghệ phát triển, không chỉ điện năng mà internet, dịch vụ điện thoại và truyền hình cáp đều phụ thuộc vào mạng lưới đường dây trên cao, bao phủ toàn bộ cảnh quan đô thị Nhật Bản.
Động đất thường xuyên
Đường dây điện trên cao tồn tại nhiều mặt hạn chế: làm mất mỹ quan đô thị; dễ bị ảnh hưởng bởi thiên tai như động đất, gió mạnh hay bão; tuyết tích tụ gây sập đường dây điện. Ngoài ra, động vật có thể gặm nhấm đường dây cáp, và cáp điện cũng là đối tượng của những tên trộm.
Tuy nhiên đường điện trên không vẫn tồn tại lâu bền ở Nhật, một phần lý do được cho là bởi chính tần suất xảy ra động đất thường xuyên ở đất nước này.
Công ty Điện lực Tokyo (TEPCO) từng đưa ra một lập luận phản đối hệ thống điện lưới ngầm, cho rằng khi động đất mạnh làm gián đoạn hoặc đứt đường dây điện ngầm, việc sửa chữa có thể mất nhiều thời gian hơn.
Đường dây điện trên cao bị hư hỏng một phần có thể được sửa chữa chỉ trong vài phút, còn việc đào bới, tìm kiếm và sửa chữa hệ thống lưới điện ngầm đôi khi có thể mất hàng tuần. Trong trường hợp lũ lụt hoặc lở đất, việc cô lập các khu vực bị hư hại của hệ thống điện lưới ngầm sẽ gặp khó khăn hơn.
TEPCO cũng đề cập đến những vai trò khác của cột điện, như cung cấp nơi đặt đèn đường và dán bản đồ, thông báo hoặc biển báo. Điều này cực kỳ hữu ích trong việc định hướng tại các vùng quê, thị trấn nhỏ, những nơi mà đường hay ngõ hiếm khi có tên.
Tuy nhiên lập luận của TEPCO cũng gặp phải khá nhiều ý kiến phản bác. Chẳng hạn, Mạng lưới Cộng đồng Không Cột điện (電線ない街づくり支援ネットワーク), một tổ chức thúc đẩy giảm thiểu cột điện tại Nhật Bản, chỉ ra rằng trong trận động đất Hanshin xảy ra ở Kobe năm 1995, các khu dân cư có đường dây điện trên mặt đất đã phải hứng chịu thiệt hại nặng nề hơn. Thư ký tổ chức, ông Toshikazu Inoue đề cập việc các cột điện đổ đã chắn đường, ngăn các phương tiện cứu hộ tiếp cận nạn nhân.
Ngầm hóa là xu hướng tương lai
Chính phủ Nhật Bản đã thay đổi quan điểm và coi việc loại bỏ cột điện là ưu tiên quốc gia. Theo tờ Japan Times, Bộ Đất đai, Hạ tầng, Giao thông và Du lịch Nhật Bản có kế hoạch triển khai một chiến lược 5 năm mới, bắt đầu từ năm tài chính 2026, nhằm đẩy nhanh việc di dời các cột điện ở khu vực đô thị.
Kế hoạch này ưu tiên khoảng 21.800km tuyến đường cứu hộ khẩn cấp, vốn được coi là thiết yếu cho việc phục hồi sau thảm họa nhưng lại dễ bị thiệt hại do động đất hoặc bão. Những tuyến đường này cần thiết để vận chuyển các đội y tế, hàng cứu trợ và sơ tán người dân trong trường hợp khẩn cấp. Tính đến cuối năm tài chính 2024, chỉ 35% các khu vực ưu tiên này đã hoàn thành việc chuyển đổi sang đường dây điện ngầm, theo Japan Times.
Tại những nơi khó lắp đặt hoàn toàn dưới lòng đất, chẳng hạn như đường phố hẹp trong thành phố, các quan chức đang xem xét giải pháp thay thế, chẳng hạn như luồn cáp qua hệ thống cống thoát nước hiện có. Phương pháp này được kỳ vọng sẽ giúp giảm cả thời gian và chi phí xây dựng.
Việc chôn đường dây điện rất tốn kém, với chi phí trung bình khoảng 500 triệu yên (khoảng 3,4 triệu đô la) cho mỗi km. Tuy nhiên, các quan chức cho biết khoản đầu tư này không chỉ bảo vệ cơ sở hạ tầng quan trọng trong thảm họa mà còn cải thiện mỹ quan đô thị bằng cách loại bỏ các đường dây điện trên cao.
Bộ Đất đai, Hạ tầng, Giao thông và Du lịch Nhật Bản cũng đang cung cấp hỗ trợ tài chính cho chính quyền địa phương và các công ty tiện ích để hỗ trợ việc chuyển đổi sang mạng lưới ngầm.
Tại Tokyo, Thống đốc Yuriko Koike từng tuyên bố sẽ biến Tokyo thành “thành phố không cột điện” trong thập niên 2030. Chính quyền Tokyo cũng cung cấp các khoản trợ cấp cho các nhà phát triển bất động sản lắp đặt đường dây ngầm, với mức hỗ trợ lên đến 40 triệu yên (khoảng 270.000 đô la Mỹ) tùy từng trường hợp cụ thể.
Thống đốc Koike bày tỏ sự không hài lòng với tốc độ chuyển đổi hiện tại, cho biết: "Chúng tôi sẽ thực hiện các biện pháp để đẩy nhanh tiến độ loại bỏ các đường dây điện trên không hiện có và ngăn việc lắp đặt đường dây mới."
kilala.vn
Đăng nhập tài khoản để bình luận