Rajio Taiso: Bài tập thể dục "quốc dân" của người Nhật

Thói quen luyện tập thể dục theo nhạc trên radio của Nhật Bản cũng được xem là phương pháp trị liệu hữu ích đối với người cao tuổi.

Rajio Taiso (ラジオ体操) hay Radio Calisthenics là thói quen tập thể dục theo nhạc trên radio, đây cũng là hoạt động thường thấy vào buổi sáng sớm tại nhiều nước châu Á, trong đó có Việt Nam. Trong khoảng 90 năm qua, đài NHK đã phát sóng các bài tập  vào buổi sáng sớm và một số khung giờ nhất định trong ngày để mọi người có thể tập luyện. Nếu là một fan chân chính của nhà văn Haruki Murakami, bạn sẽ nhận ra thuật ngữ “Rajio Taiso” từng được ông đề cập trong tác phẩm Rừng Na Uy khi miêu tả những thói quen của Storm Trooper, bạn cùng phòng của Toru, khi anh mới đến Tokyo.

Sự khởi đầu một thói quen tốt

Các bài tập thể dục trên sóng radio lấy cảm hứng từ chương trình chuyên về sức khỏe và các bài tập thể dục ra mắt vào năm 1925, do một công ty bảo hiểm nhân thọ phát sóng tại Hoa Kỳ. Đến năm 1928, phiên bản tiếng Nhật lần đầu tiên lên sóng, dù có một thời gian gián đoạn nhưng từ đó đến nay, chương trình thể dục buổi sáng đã tồn tại trong hơn 90 năm. Các bài tập buổi sáng bao gồm những động tác aerobic toàn thân khác nhau, giúp căng cơ, giữ thăng bằng… Theo ý kiến của các chuyên gia, một trong những lý do giúp người Nhật kéo dài tuổi thọ là nhờ vào thói quen này.

Đài truyền hình NHK là đơn vị cung cấp chương trình Rajio Taiso lên đến bốn lần mỗi ngày, bắt đầu từ 6h30 sáng. Họ cũng mang đến các chương trình tập luyện cho thính giả quốc tế trên đài NHK World Radio Japan. Một chương trình truyền hình nổi tiếng gần đây là "Minna no taiso - Các bài tập dành cho mọi người", bao gồm cả bài tập dành cho những người bị chứng hạn chế khả năng vận động.

Những bài tập này có thể tập tại nhà, theo nhóm hoặc đến những nơi công cộng như công viên để cùng luyện tập với mọi người, từ đó cũng nâng cao mối liên kết xã hội. Không chỉ người lớn tuổi mới hứng thú với Rajio Taiso, vào dịp nghỉ hè, nhóm phụ huynh và các tổ chức địa phương thường tổ chức các buổi Rajio Taiso cho trẻ em. Những đứa trẻ nếu chăm chỉ tập luyện sẽ được nhận một tấm phiếu để đổi thức ăn nhẹ, văn phòng phẩm và quà tặng khác. 

Bài tập này đã từng là một hoạt động theo mùa quan trọng trong cuộc sống của trẻ em, nhưng do tỷ lệ sinh giảm, lo ngại về tiếng ồn và các yếu tố khác của Nhật Bản nên nó cũng bị ảnh hưởng. Theo một cuộc khảo sát năm 2014 của Benesse – đơn vị cung cấp tài liệu giáo dục, hiện nay chỉ hơn một nửa số học sinh tiểu học tham gia các sự kiện Rajio Taiso vào mùa hè.

Phương pháp trị liệu được yêu thích

Tuy nhiên, đây vẫn được xem là phương pháp trị liệu nhận được sự yêu thích mạnh mẽ ở những người cao tuổi, nhiều người coi các bài tập trên sóng radio như một cách dễ dàng để duy trì sức khỏe thể chất từ những năm tháng vàng son của họ. Các cơ sở phúc lợi và dịch vụ chăm sóc địa phương phục vụ cho người cao tuổi thường thúc đẩy các lợi ích sức khỏe của Rajio Taiso.Phương pháp trị liệu này cũng đã thu hút sự theo dõi của cộng đồng người Nhật ở nước ngoài, đặc biệt là ở Hawaii, Brazil và Peru. Các bài tập cũng có phiên bản tiếng Tây Ban Nha ở Nam Mỹ với sự tham gia của Cơ quan Hợp tác Quốc tế Nhật Bản và các nhân viên địa phương.

Sau trận Động đất và sóng thần Tohoku 2011, chính quyền tỉnh Miyagi cũng tổ chức một buổi Rajio Taiso nhằm gây quỹ cho những người sống sót sau thảm họa. Đặc biệt, bộ đôi ca sĩ – nhạc sĩ nổi tiếng Yuzu cũng đưa hoạt động này vào các buổi hòa nhạc của mình để tăng sự kết nối với khán giả.

Xem thêm: Cụ bà người Nhật 90 tuổi vẫn làm huấn luyện viên thể dục

kilala.vn