Kamagasaki – khu phố bị nước Nhật chối bỏ

Tỷ lệ thất nghiệp cao, dân số già, nơi tập trung phần lớn người vô gia cư, đã khiến Kamagasaki trở thành “khu ổ chuột” nổi tiếng của Osaka. 

Nơi những người vô gia cư chật vật để tồn tại

Kamagasaki là một phần của phường Nishinari-ku ở Osaka. Đến tháng 05/1966, nơi đây được đổi tên thành Airin-chiku.

Trái ngược với khung cảnh cao cấp, sạch sẽ và tập trung khách du lịch như Tsutenkaku, Shinsekai và Nipponbashi, Kamagasaki dù ở ngay sát nhưng lại mang một không khí hoàn toàn khác biệt - một khu ổ chuột. 

Nơi nào cũng từng có một quá khứ huy hoàng và Kamagasaki không ngoại lệ. Trong thời kỳ bùng nổ kinh tế của Nhật Bản, Kamagasaki nhộn nhịp với hàng trăm nghìn lao động trẻ tuổi. Nhưng ở nơi tập trung quá nhiều người lao động thì cũng đồng nghĩa với xung đột dễ dàng xảy ra.

Cuộc bạo loạn đầu tiên xảy ra vào ngày 01/08/1961, khi một người lao động lớn tuổi ở Kamagasaki thiệt mạng trong một vụ tai nạn giao thông. Một nhân viên điều tra đã đến hiện trường cho rằng người đàn ông đã chết (điều mà chỉ bác sĩ mới được phép tuyên bố) và để thi thể trên đường hơn 20 phút mà không gọi xe cấp cứu trong khi nói chuyện với các nhân chứng. Điều này đã gây nên sự phẫn nộ của những người lao động trong khu vực và họ tiến hành bạo loạn.

Năm 1966, khu vực này được chỉ định đổi tên thành Airin-chiku với mục đích đổi mới hình ảnh và cải thiện môi trường lao động với sáng kiến của chính quyền tỉnh Osaka và chính quyền thành phố Osaka, nhưng tình hình dường như khó cải thiện hơn.

Thị trường lao động đã bị thu hẹp sau khi bong bóng bất động sản và chứng khoán Nhật Bản vỡ vào năm 1990. Mọi chuyện trở nên khó khăn hơn sau trận động đất Hanshin năm 1995 giết chết hơn 6.000 người, nhiều người lao động đã đến Kamagasaki để tìm kiếm công việc xây dựng. Cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu vào năm 2008 đã khiến ngày càng nhiều người thất nghiệp.

Thị trường việc làm vốn đã khan hiếm thậm chí còn trở nên "hẹp" hơn sau trận động đất lớn ở phía Đông Nhật Bản vào tháng 03/2011. Trong số 330.000 người sơ tán, 120.000 người được cho là đã mất việc làm. Con số thực tế ước tính lên tới 200.000, bao gồm cả những người làm nghề tự do. Tạo việc làm là một trong những thách thức lớn nhất mà chính phủ Nhật Bản hiện đang phải đối mặt.

Vào khoảng năm 2012, khi đến thăm Kamagasaki, người ta sẽ ngay lập tức nhận thấy khu phố này "khác biệt". Diện tích 0,62km² đầy những người đàn ông tóc bạc đi lại vô định, uống rượu trên đường, đẩy xe, khuân hộp các tông, không có bóng dáng phụ nữ hay trẻ em. Không khí tràn ngập mùi cơ thể, rượu và khói thuốc lá.

Nơi tập trung đông người nhất vào mỗi sáng là Trung tâm Lao động và Phúc lợi Airin. Bất kể thời tiết thế nào, mọi người xếp hàng trước tòa nhà hàng ngày, kiên nhẫn hy vọng một ngày tốt lành và họ sẽ nhận được một công việc. Các công ty xây dựng và những người trung gian cho các công việc lặt vặt khác nhau thường đến trung tâm vào mỗi buổi sáng để đón những người lao động trong ngày. 

Những người không được chọn trong ngày thì tản bộ vô định trong các con phố, xếp hàng để nhận bữa ăn miễn phí hoặc uống rượu giá rẻ. Vào buổi tối, những người vô gia cư xếp hàng tại trung tâm để mua vé vào các nhà tạm trú.

Katsuyuki, từng là thợ mộc, nói: "Khi tôi đến đây 16 năm trước, có rất nhiều công việc được trả 15.000 yên một ngày. Bây giờ, ngay cả khi bạn có kỹ năng đặc biệt như thợ mộc, cũng có rất ít công việc và tiền lương liên tục giảm. Thợ mộc từng kiếm được 20.000 yên đến 40.000 yên một ngày. Bây giờ không còn nữa". 

Tuy nhiên khi công nghệ thông tin phát triển, thay vì đến trung tâm lao động vào buổi sáng, nhiều ông chủ hiện nay tìm kiếm công nhân qua điện thoại di động và internet, nơi mà nhiều công nhân thất nghiệp không có khả năng tiếp cận.