Vì sao các hồn ma Nhật Bản thường đeo chiếc khăn tam giác trên trán?
Trong các tác phẩm văn hóa dân gian Nhật Bản, những hồn ma thường xuất hiện trong tà áo kimono trắng, tóc xõa dài (nếu là nữ), và đeo trên trán một chiếc khăn trắng hình tam giác. Chiếc khăn này là một phần của Shinishozoku - trang phục dành cho người đã khuất, được gọi là Tenkan.
Tenkan là gì?
Tenkan (天冠 - nghĩa đen là “mũ miện của thiên đường”) là một mảnh vải trắng, được cắt hoặc gấp thành hình tam giác và đeo trước trán của người đã khuất. Ở một số nơi, nó được gọi là “zukin” (頭巾 - khăn trùm đầu), “hitai-eboshi” (額烏帽子 - mũ đeo trán) hay “kamikakushi” (髪隠し - khăn che tóc).
Chiếc khăn Tenkan này gắn liền với tang lễ truyền thống Nhật Bản từ xa xưa, được cho là có nguồn gốc từ những nhà sư và người hành hương Phật giáo. Người ta quan niệm rằng khi người mất được mặc trang phục như các nhà sư, họ sẽ được Đức Phật phù hộ trong suốt hành trình đi sang thế giới bên kia.
Trong đó, người đã khuất mặc một bộ kimono màu trắng gọi là kyokatabira (経帷子), mang theo các vật phẩm như tay nải zudabukuro (頭陀袋), sáu đồng tiền làm lộ phí vượt sông Tam Đồ. Ngoài ra, trong áo quan còn được đặt thêm chuỗi tràng hạt, nón rơm và một cây gậy để chuẩn bị cho hành trình sang thế giới bên kia.
Ý nghĩa của Tenka trong văn hóa
Người Nhật xưa kia cho rằng, chiếc khăn này giúp giữ cho đầu tóc của người đã khuất được gọn gàng, nhằm thể hiện sự tôn kính khi trình diện với Đại Vương Enma (Diêm Vương trong văn hóa Nhật Bản) ở địa ngục.
Một số giả thiết khác cho rằng, chiếc khăn có vai trò như bùa hộ mệnh, với đầu nhọn hướng lên trên để xua đuổi tà khí, ngăn chặn ác linh xâm nhập thi thể còn đang ở nhân gian. Ngoài ra, chiếc khăn tựa như hình vương miện tượng trưng cho phẩm giá cao quý của người đã khuất, nhằm giúp hành trình về cõi vĩnh hằng được thuận lợi hơn.
Dần dần, chiếc khăn Tenkan đóng vai trò như một biểu tượng đặc trưng cho hồn ma trong văn hóa Nhật Bản. Trong các bức họa tranh ma Ureizu thời Edo, người ta thường miêu tả các hồn ma nữ với mái tóc đen dài rũ rượi, mặc một bộ kimono trắng, đầu đội khăn Tenkan, thoắt ẩn thoắt hiện như làn khói. Cho đến ngày nay, hình ảnh ma quỷ, linh hồn người chết luôn gắn liền với khăn Tenkan trong các sản phẩm văn hóa đại chúng như truyện thiếu nhi, manga hay anime Nhật Bản.
Người Nhật còn sử dụng Tenkan trong tang lễ ngày nay không?
Nhật Bản là đất nước có nhiều tôn giáo và tín ngưỡng khác nhau, vì vậy trang phục dành cho người đã khuất cũng có sự khác biệt. Ngay cả trong Phật giáo, phái Tịnh Độ Chân Tông (Jodo Shinshu - 淨土真宗) tại Nhật Bản cho phép người đã khuất mặc trang phục mà họ thích lúc còn sống.
Trong tín ngưỡng Thần đạo, người đã khuất được mặc trang phục như các thầy tu Thần đạo và đội mũ màu đen gọi là eboshi (烏帽子). Ngoài ra, với sự du nhập của nhiều tôn giáo khác, người đã khuất không nhất thiết phải mặc trang phục như truyền thống nữa mà thay vào đó là quần áo lịch sự như âu phục, kimono có màu hay bộ đồ yêu thích của họ lúc sinh tiền.
Do đó mà hình ảnh người đã khuất đeo chiếc khăn Tenkan này rất hiếm thấy trong các tang lễ ngày nay. Ngoài ra, để tránh che khuất khuôn mặt của người mất, người nhà sẽ đặt Tenkan vào trong áo quan thay vì buộc trực tiếp như ngày xưa.
kilala.vn
Đăng nhập tài khoản để bình luận