Bìa bọc sách – Nét tinh tế của nền văn hóa đọc

Sẽ không bất ngờ nếu bạn nhận được câu hỏi rằng “Bạn có muốn dùng bọc sách không?” từ nhân viên bán hàng tại các hiệu sách ở Nhật. Bởi đây là một nét văn hóa độc đáo đã tồn tại hơn 100 năm ở xứ Phù Tang.

Khoác áo cho sách

Theo Hiệp hội hữu nghị bọc sách (書皮友好協会), văn hóa dùng bìa bọc sách (ブックカバー) của người Nhật có lịch sử hơn 100 năm, bắt đầu từ thời Taisho. Thời đó, các hiệu sách sẽ dùng những bìa được thiết kế mang đậm dấu ấn riêng của họ (bao gồm tên cửa hiệu) để bọc sách. Chất liệu bìa được dùng nhiều nhất là giấy bởi giá thành không quá đắt, lại mỏng, mềm, dễ sử dụng. Lúc này, chúng được gọi bằng cái tên đơn giản là “giấy gói” (包み紙) thay vì tên bìa bọc sách như bây giờ. 

Hiện tại, ở Nhật Bản có khoảng 11.175 nhà sách, chứng tỏ nền văn hóa đọc khủng ở đất nước này. Do vậy, bìa sách được sử dụng ngày một phổ biến hơn, thiết kế đa dạng hơn và các sự kiện, cuộc thi liên quan cũng phát triển. Chẳng hạn, năm 2015, cửa hàng sách Ehon trực tuyến được điều hành bởi công ty Tohan đã tổ chức cuộc thi sáng tạo bìa sách lần thứ 2. Đây là cuộc thi chọn bìa sách được nhiều người yêu thích nhất dành cho 38 cửa hàng sách Ehon từ Hokkaido đến Kyushu. Kết quả là bìa sách thiết kế hình cảng biển sôi động ở Yokohama của cửa hàng sách Book Port đã giành chiến thắng. 

Năm 2016, cuốn sách tập hợp hơn 350 mẫu bìa sách ấn tượng được xuất bản dưới sự giám sát của Hiệp hội hữu nghị bọc sách Nhật Bản. Các mẫu bìa này được thiết kế bởi các nhà sách trên khắp Nhật Bản, từ hiệu sách lớn đến hiệu sách nhỏ. Cứ như thế, bìa bọc sách trở nên quen thuộc với người Nhật đến nỗi các cuộc thi và các cuốn sách như vậy xuất hiện ngày một nhiều.

Nét tinh tế của nền văn hóa đọc

Vốn là quốc gia điển hình của nền văn hóa đọc, trung bình mỗi năm người Nhật đọc khoảng 40 cuốn sách, chứng tỏ văn hóa đọc đã thấm nhuần trong lối sống của người dân nước này. Bất kể trên tàu điện, quán cà phê hay ở phòng chờ sân bay, bạn sẽ không khó để bắt gặp người Nhật cầm trên tay cuốn sách được bao bọc cẩn thận bằng bìa mềm. Bằng việc sử dụng chúng, họ vừa có thể giữ gìn cuốn sách mình đang đọc, vừa tránh những ánh mắt tò mò từ người khác. Ngay cả khi đó không phải là cuốn sách có nội dung đáng xấu hổ, người Nhật vẫn nghĩ rằng thật đáng xẩu hổ nếu để người khác biết sở thích của mình.

Không chỉ mang ý nghĩa bảo vệ và tôn trọng sự riêng tư của bản thân người đọc, việc sử dụng bìa bọc sách còn là chiến thuật marketing đầy thông minh và tinh tế của các hiệu sách ở Nhật. Thứ nhất, để xác định được cuốn sách này đã được thanh toán hay chưa. Thứ hai, nếu bạn dùng bìa bọc sách và đọc sách ở nơi công cộng như trên tàu điện hay quán cà phê, chắc chắn chiếc bìa sách ấy sẽ lọt vào mắt của những người xung quanh. Bằng cách này, tên của hiệu sách và các chương trình khuyến mãi hoặc sự kiện (nếu có) ngay lập tức sẽ thu hút sự chú ý của người đối diện. Vì lí do này mà không ít các nhà sách đã tận dụng và in ấn rất nhiều quảng cáo đi kèm như mỹ phẩm, phim ảnh, điện thoại thông minh, đồ ăn nhẹ. Vừa bảo vệ sự riêng tư của người đọc, vừa tăng hiệu quả truyền thông cho cửa hàng chính là điều tinh tế mà những chiếc bìa bọc sách đem lại. 

Ngoài giấy còn có rất chất liệu khác được sử dụng làm bìa bọc sách như da, vải, giấy sáp. Tham khảo một số gợi ý dưới đây nhé:

+ Túi giấy: hãy thử tận dụng túi giấy ở các tiệm cà phê bởi chúng được thiết kế rất thời trang và sành điệu.
+ Bìa lá clear file: bí quyết chống thấm nước và chống bụi tốt cho sách.
+ Tenugui: đến cửa hàng 100 yên và chọn một loại tenugui, bạn sẽ có ngay bìa bọc sách mà chẳng cần đến kim, chỉ.
+ Giấy in: nếu không thích mẫu in quảng cáo từ hiệu sách, bạn có thể tự tay in mẫu bìa mình thích.

kilala.vn