Ngọt ngào hạt dẻ Tamba – hương vị khó cưỡng của mùa thu Nhật Bản

Nhắc đến hương vị đại diện cho mùa thu Nhật Bản thì hạt dẻ thơm bùi, quyện chút béo, chút ngọt ngào là ứng cử viên nắm giữ trái tim của nhiều tín đồ ẩm thực. Trong đó, danh hiệu "vua hạt dẻ" gọi tên hạt dẻ Tamba với quả to, thịt mềm và vị ngọt đặc trưng vô cùng khác biệt.

Hạt dẻ Tamba là gì?

Hạt dẻ Tamba (tiếng Nhật: 丹波くり – Tamba kuri) không phải là tên của một giống hạt dẻ, mà là thuật ngữ dùng chung để chỉ hạt dẻ được trồng ở Tamba - một tỉnh cũ của Nhật Bản. Ngày nay, khu vực Tamba này bao gồm trung tâm Kyoto, một phần phía đông của tỉnh Hyogo và một phần phía bắc của tỉnh Osaka. 

Hạt dẻ Tamba được mệnh danh là “số một Nhật Bản” không chỉ bởi kích thước mà còn về hương vị. Nó được đặc trưng bởi hạt lớn (hạt to có kích thước bằng quả trứng gà) và thịt mềm, chắc, mang vị ngọt đậm nên thích hợp làm nguyên liệu trong nhiều món ăn khác nhau. Phần tinh bột mịn nên cũng rất hợp với nhân đậu, tạo nên hương vị thanh tao và trở thành nguyên liệu không thể thiếu trong các món bánh ngọt truyền thống của Nhật Bản.　

Người ta nói sở dĩ hạt dẻ Tamba có hương vị thơm ngon đặc biệt là nhờ vào đặc điểm tự nhiên và khí hậu của vùng. Địa hình nhiều đồi núi nên ban ngày nhiệt độ tăng cao, ban đêm lại giảm xuống thấp tạo ra mức chênh lệch nhiệt độ lớn. Ban đêm lạnh khiến quá trình hô hấp của cây bị ức chế, hạn chế tiêu thụ đường và lượng đường này sẽ được tích tụ lại trong quả, tạo nên độ dẻo, vị ngọt và dinh dưỡng.

Lịch sử của hạt dẻ Tamba

Hạt dẻ Nhật Bản là giống cây trồng bản địa và có ý kiến cho rằng, chúng đã được canh tác để lấy hạt từ thời Jomon. Văn bản đầu tiên đề cập đến hạt dẻ là Cổ Sự Ký (Kojiki, năm 712). 

Từ thời Nara đến thời Heian, hạt dẻ được coi là loại ngũ cốc và trái cây quan trọng nhất được dùng làm thực phẩm cho giới quý tộc triều đình, việc sản xuất hạt dẻ làm quà tặng cũng trở nên phổ biến. Đặc biệt, nghề trồng hạt dẻ được cho là đã phát triển ở tỉnh Tamba, vì nơi đây có nhiều thái ấp, đền chùa và miếu, đồng thời có mối liên hệ sâu sắc với triều đình.

Trong bộ luật “Engishiki” (nửa đầu thế kỷ 10) được biên soạn vào thời Heian có đề cập đến việc cống nạp hạt dẻ ở tỉnh Tamba, đồng thời giới thiệu nó như một đặc sản của vùng, được nông dân canh tác chứ không phải thu nhặt trong tự nhiên.

Cũng có ghi chép nói rằng kỹ thuật ghép cành đã được du nhập vào Nhật Bản khoảng đầu thế kỷ 13. Vào thời điểm đó, nó mới chỉ được phép sử dụng hạn chế ở những nơi như vườn hoa của triều đình, nhưng tại Tamba, nơi có mối liên hệ sâu sắc với tầng lớp quý tộc trở thành ngoại lệ. Kỹ thuật trên đã được các nông dân ở đây áp dụng từ rất sớm và người ta cho rằng các đặc tính của hạt dẻ lớn đã được truyền lại, cải tiến và bảo tồn cho đến ngày nay.

Vào thời kỳ Edo, danh tiếng của hạt dẻ Tamba đã lan rộng khắp cả nước khi những người buôn cá từ Amagasaki mang chúng về và rao bán trên đường phố ở khu vực Keihanshin (gồm Kyoto, Osaka, Kobe) và Amagasaki. Sau đó, hạt dẻ Tamba đã được lan truyền khắp đất nước bởi các samurai khi họ mua chúng như một món quà lưu niệm trên hành trình của mình.

Gợi ý trải nghiệm hạt dẻ Tamba mùa thu

Thưởng thức bánh ngọt từ hạt dẻ tại Nakajima Taishodo Tamba Honten

Đây là một địa chỉ tuyệt vời dành cho những ai muốn cảm nhận hương vị hạt dẻ Tamba hòa quyện trong những món bánh ngọt. Tọa lạc tại thành phố Tamba, tỉnh Hyogo là cửa hàng chính của Nakajima Taishodo, một thương hiệu bánh ngọt lâu đời được thành lập vào năm 1912.

Cửa hàng này nằm trong một ngôi nhà tranh truyền thống có tuổi đời hơn 150 năm, từng là nơi hầu cận của gia tộc Oda sinh sống. Tại đây, các thế hệ chủ nhân của Nakajima Taishodo đã kế thừa tinh thần tự do, không bị ràng buộc bởi sự phân biệt Nhật Bản - Tây phương mà trân trọng quá khứ và dành sự quan tâm đến đồ ngọt từ khắp nơi trên thế giới, nỗ lực tạo ra một “văn hóa đồ ngọt” mới.

Đến với Nakajima Taishodo, bạn nhất định hãy gọi một chiếc Mont Blanc hạt dẻ Tamba – “ngôi sao sáng” của cửa hàng. Phần đế bánh ga tô mềm mại được phủ lên một lớp bột đậu đỏ ngọt dịu, rồi đến một lớp kem tươi, trên cùng là kem Mont Blanc làm từ hạt dẻ mịn màng, thơm phức. 

Miếng bánh như tan ra trong miệng, lan tỏa sự ngọt ngào và hương thơm quyến rũ của hạt dẻ thượng hạng - đây quả thực là mỹ vị bạn không nên bỏ lỡ. Ngoài ra, bánh pizza Naples được nướng bằng lò gạch với nguyên liệu từ vùng núi lân cận cũng rất được ưa chuộng tại quán cafe của cửa hàng.