Shunto: Cuộc đàm phán lương vào mùa xuân tại Nhật Bản

Được tiến hành kể từ năm 1955, Shunto là một nét đặc trưng khác biệt của thị trường lao động Nhật Bản, có ảnh hưởng quan trọng trong việc định hình các tiêu chuẩn về điều kiện làm việc tại thị trường lao động xứ Phù Tang.

Shunto là gì?

Shunto (春闘 - Xuân Đấu) là cuộc đàm phán lương diễn ra vào mùa xuân, tại đây công đoàn của các doanh nghiệp sẽ đàm phán với người sử dụng lao động về việc tăng lương và những cải tiến khác đối với chế độ lương thưởng, phúc lợi.

Công đoàn sẽ nêu lên những yêu cầu cụ thể với ban quản lý, những yêu cầu này được đặt ra dựa trên bản sơ thảo được soạn bởi Tổng Liên đoàn Lao động Nhật Bản (Rengo) - tổ chức trung ương của các công đoàn, hoặc bởi các liên đoàn lao động của từng ngành.

Vì nhiều công ty Nhật Bản có niên độ kế toán kéo dài từ ngày 1 tháng 4 đến ngày 31 tháng 3 năm sau, Shunto cho năm tài chính sắp tới sẽ được diễn ra trước đó, vào tháng 2 đến tháng 3.

Đây là một sự kiện quan trọng nhằm cải thiện quyền lợi và mức sống của người lao động, chiếm một vị trí đặc biệt trong văn hóa làm việc của Nhật Bản. Rengo coi các cuộc đàm phán này là “trận chiến” lớn nhất trong năm của các liên đoàn lao động.

Nội dung của cuộc đàm phán lương mùa xuân

Shunto được cho là bắt đầu vào mùa xuân năm 1955, khi 8 tổ chức công nghiệp thuộc nhiều lĩnh vực trong đó có đường sắt, khai thác than và máy móc liên kết với nhau để đàm phán về những yêu cầu giống nhau. Họ cho rằng các công đoàn lao động nếu liên kết với nhau sẽ dễ dàng thương lượng với ban quản lý doanh nghiệp hơn.

Ota Kaoru, người từng giữ chức vụ Chủ tịch của Đại hội đồng Công đoàn Nhật Bản (Sohyo), một trong những tổ chức tiền thân của Rengo, đã đề xuất và thành lập hệ thống đàm phán lương mùa xuân Shunto. Trọng tâm của nó là tăng lương, bao gồm mức tăng lương cơ bản và mức tăng lương theo độ tuổi/thâm niên.

Với mức tăng đầu tiên, lương cơ bản được nâng lên trên diện rộng, dẫn đến cơ cấu lương tổng thể cao hơn và chi phí lao động của các công ty sẽ gia tăng. Trong khi đó, tăng lương theo độ tuổi hoặc thâm niên sẽ không làm thay đổi lương cơ bản. 

Ngoài vấn đề lương, những yêu cầu khác được đưa ra đàm phán như:

- Rút ngắn thời gian làm việc và điều chỉnh thời gian làm việc kéo dài.

- Tăng cường hệ thống liên quan đến chăm sóc trẻ em và chăm sóc điều dưỡng.

- Cải thiện cách đối xử với các nhân viên không phải nhân viên chính thức (như nhân viên bán thời gian, nhân viên hợp đồng...).

- Khắc phục sự chênh lệch (mức lương, điều kiện làm việc) giữa doanh nghiệp lớn với các doanh nghiệp vừa và nhỏ.

- Các vấn đề liên quan đến sự đa dạng, tôn trọng nhân quyền và bình đẳng.

- Các vấn đề khác liên quan đến việc cân bằng giữa công việc và cuộc sống.

Những tổ chức công đoàn tham gia vào Shunto

Các công đoàn đóng một vai trò quan trọng trong thị trường lao động Nhật Bản, họ hoạt động để bảo vệ quyền lợi của người lao động và đàm phán để đạt được điều kiện làm việc tốt hơn. Cuộc đàm phán vào mùa xuân sẽ bao gồm sự tham gia của 3 cấp công đoàn: toàn quốc, ngành và doanh nghiệp.