Maiko là ai? Khám phá cuộc sống của những Geisha tập sự

Maiko và Geisha - những người phụ nữ tiếp đãi khách hàng bằng tài nghệ ca hát và nhảy múa là một trong những hình tượng nghệ thuật quan trọng của Nhật Bản, đã đi vào lịch sử như những báu vật, một truyền thống cần được tiếp nối và bảo tồn. Trong bài viết này, hãy cùng Kilala tìm hiểu về Maiko – biểu tượng của nữ tính truyền thống tại xứ Phù Tang nhé!

Maiko là ai?

Maiko (舞妓 – Vũ Kỹ) là danh xưng dành cho những người học việc của một Geisha (hay Geiko) ở khu vực Kyoto, thường trong độ tuổi từ 15 đến 20. Bên ngoài Kyoto, họ được biết đến với cái tên "Hangyoku" (半玉), nghĩa đen là “một nửa viên ngọc”.

Thông thường một Maiko phải dành ra khoảng 5 năm, đôi khi lên đến 8 năm để học việc, trau dồi khả năng chơi đàn shamisen và nhiều loại hình nghệ thuật khác, cùng một số kỹ năng giải trí trước khi được tốt nghiệp và trở thành Geisha chính thức. Một Maiko vẫn chưa bắt đầu tự mình biểu diễn, do đó chưa thể coi họ là một nghệ sĩ trình diễn độc lập.

Con đường từ Maiko đến Geisha

Trước Thế chiến thứ hai, quá trình đào tạo Maiko bắt đầu vào khoảng 12 tuổi nhưng ngày nay là từ khoảng 16 tuổi, sau khi hoàn thành chương trình giáo dục bắt buộc.

Trong suốt thời gian học nghề, các Maiko sẽ sống trong một “okiya” - nơi đào tạo và cung cấp cho họ chỗ ăn ở, trang phục. Và bước chân vào Okiya không đồng nghĩa với việc cô gái chắc chắn sẽ trở thành Maiko.

Ở giai đoạn đầu này, những thiếu nữ học việc được gọi là Shikomi-san. Trước tiên, các Shikomi-san sẽ phải học hỏi từ một Maiko cấp cao hơn về các quy tắc truyền thống, cách ứng xử, phương ngữ Kyoto (phương ngữ Hanamachi) và một số điệu nhảy ở mức tối thiểu để có thể đối diện với khách hàng.

Ngoài ra, họ cũng cần học thêm nhiều kỹ năng khác nhau như dọn dẹp, giặt giũ, hay giúp việc cho Okami-san (bà chủ quản lý Okiya) và Onesan (các Geisha và Maiko có kinh nghiệm), học cách mặc kimono...

Giai đoạn Shikomi-san kéo dài 1 năm ở Gion Kobu và Ponto-cho, 10 tháng ở Miyagawa-cho, 6 tháng ở Gion Higashi và Kamishichiken - đây là các quận Geisha nổi tiếng tại Kyoto. Trong thời gian này, các cô gái trau dồi nhiều kỹ năng khác nhau và được kiểm tra xem có phù hợp với công việc hay không. Vì cuộc sống lẫn học tập rất khắc nghiệt, một nửa số Shikomi-san sẽ rời đi vì nhiều lý do.

Sau khi vượt qua giai đoạn chuẩn bị này, Shikomi-san mới chính thức trở thành một Maiko và sau đó sẽ có buổi biểu diễn đầu tiên tại “ozashiki” (một phòng tại ochaya, nơi diễn ra bữa tiệc).

Trong ngày, Maiko sẽ tham gia những buổi học về nghệ thuật truyền thống Nhật Bản, bao gồm chơi các loại nhạc cụ truyền thống như đàn shamisen, múa truyền thống và cách tổ chức một buổi tiệc trà.

Okiya lo toàn bộ chi phí sinh hoạt, thức ăn, quần áo, phí tập múa hoặc đàn cho Maiko. Nhờ sự sắp xếp này, một Maiko kiếm được khoảng 5.000 yên mỗi tháng (chưa kể tiền boa), phần thu nhập còn lại được dùng để trang trải chi phí đào tạo, giáo dục.

Công việc của một Maiko không chỉ bao gồm phục vụ đồ uống mà họ còn chiêu đãi khách bằng những màn trình diễn truyền thống. Sức hấp dẫn của Maiko nằm ở những điệu nhảy đẹp mắt, cung cách phục vụ với tinh thần hiếu khách cao độ, luôn thanh lịch và lộng lẫy, đồng thời ở “thế giới mộng mơ tách biệt khỏi cuộc sống đời thường” mà họ tạo ra trong chốc lát.

Sau khi hội đủ các điều kiện cần thiết và được chủ sở hữu hoặc hiệp hội Okiya công nhận, một buổi lễ gọi là "Hakama-Ae" (đổi đai Hakama) sẽ được tổ chức để đánh dấu sự thăng cấp từ Maiko lên Geisha. Sau khi ra mắt với tư cách là Geisha, cô gái sẽ đăng ký với Okiya và đến Ozashiki (bữa tiệc tối tại phòng Tatami) để phục vụ khách hàng và biểu diễn tài năng nghệ thuật của mình.

Ngoại hình của một Maiko

Có khá nhiều điểm khác biệt giữa Maiko và Geisha khi nói về ngoại hình. Nhìn chung, hình tượng Geisha thiên về sự sang trọng, thanh lịch nên kiểu tóc, quần áo, trang điểm... cũng phản ánh điều này, với việc sử dụng ít màu sắc hơn. Trái lại, Maiko sẽ mặc những trang phục và trang điểm sặc sỡ để thể hiện sự trẻ trung và thuần khiết của mình.

Kiểu tóc

Họ không đội tóc giả như Geisha mà tạo kiểu shinobu, cài kanzashi (trâm cài tóc) hoặc hana-kanzashi (trâm cài bằng hoa lụa thả từ đầu đến cằm) rất lộng lẫy.

Kiểu tóc của Maiko được buộc bằng tóc tự nhiên và họ phải đến salon 5 đến 7 ngày một lần để làm tóc. Chỉ có ba thợ làm tóc ở Kyoto ngày nay có thể chuẩn bị tóc cho Maiko. Một điều thú vị và cũng rất khó khăn là Maiko phải giữ nguyên kiểu tóc khi ngủ, nên họ phải kê một chiếc gối hộp có tên "Omakura" cao khoảng 15cm dưới cổ.

Trang điểm

Các Maiko có một phần da không được phủ phấn ở chân tóc. Đôi mắt được tô viền màu đỏ và đen, lông mày thì vẽ bằng màu đỏ hoặc hồng.