Souseki-chinryuu: Lời ngụy biện của kẻ thua cuộc

Thừa nhận sai lầm, thất bại hay thua cuộc trước người khác chưa bao giờ là điều dễ dàng với tất cả mọi người. Ở đời, có người trưởng thành từ những lầm lỡ nhưng cũng có người tìm đủ mọi cách để bao biện cho những điều sai trái của bản thân. Thành ngữ trong chuyên mục J-dict tuần này cũng có nguồn gốc từ một câu chuyện người sai tìm cách lấp liếm, không thừa nhận lỗi của mình, cùng Kilala tìm hiểu nhé!

Ý nghĩa và nguồn gốc

“漱石枕流 – souseki-chinryuu” (SẤU THẠCH CHẨM LƯU) là một thành ngữ bắt nguồn từ Trung Quốc. Để giải nghĩa thành ngữ 4 chữ này, hãy cùng tìm hiểu câu chuyện liên quan đến sự ra đời của nó nhé!

Chuyện kể rằng, vào thời Tây Tấn (thế kỉ thứ 3), một người đàn ông tên là Tôn Sở (孫楚) đã nói với người bạn là Vương Tế (王濟) về việc mình muốn trở thành ẩn sĩ.

Tôn Sở muốn nói rằng, mình sẽ “枕石漱流” (tiếng Trung) đại ý là “gối đầu lên đá, súc miệng bằng nước” nhưng đã nói nhầm thành “漱石枕流” , nghĩa là “súc miệng bằng đá, nằm lên dòng nước”.

Vương Tế nghe vậy đã nhắc rằng “không thể súc miệng bằng một hòn đá hay dùng dòng nước làm gối”. Nhưng đáp lại, Tôn Sở nói “nằm lên dòng nước để rửa sạch những điều tội lỗi đã nghe, súc miệng bằng đá để mài răng chắc khỏe”.

Về sau, 4 chữ “漱石枕流” được sử dụng để chỉ những kẻ ngoan cố không chịu thừa nhận thất bại của mình mà cố gắng đưa ra lời bào chữa.

Sự thật thú vị:  Bút danh Natsume Souseki của nhà văn Natsume Kinnosuke được cho là lấy từ thành ngữ này.

Những từ ngữ liên quan

漫言放語 (mangenhougo): nói năng tùy tiện, nói lan man, nhận xét bất cẩn

牽強付会 (kenkyoufukai): bóp méo, bẻ cong logic, xuyên tạc sự thật để có lợi cho mình

逆ギレ (gyakugire): từ lóng chỉ người mắc lỗi nhưng không hề tỏ ra ăn năn mà ngược lại, nổi giận với người nhắc nhở mình

Sử dụng “souseki-chinryuu” trong câu

“漱石枕流 – souseki-chinryuu” không phải là một cách diễn đạt phổ biến trong cả ngôn ngữ nói và viết, nhưng ở một vài trường hợp vẫn có thể sử dụng thành ngữ này.