Yotsuba&!: Bộ manga trẻ thơ bao độc giả thổn thức, cái nôi của “hiện tượng mạng” Danbo

Xuất bản lần đầu vào năm 2003, cho đến nay Yotsuba&I vẫn được đón nhận nhiệt liệt bởi đông đảo độc giả trên khắp thế giới. Với một số người, bộ truyện là liều thuốc xoa dịu tinh thần trong cuộc sống làm người lớn đầy căng thẳng, gợi nhớ họ về một tuổi thơ êm đềm. 

Khi sự giản dị, trẻ thơ khiến độc giả không hề buồn chán 

Nhân vật chính của bộ truyện là Koiwai Yotsuba, một cô bé 5 tuổi có kiểu tóc bốn chùm màu xanh lá cây giống hình cỏ bốn lá. Với tựa đề là Yotsuba&! (Yotsuba và…), mỗi tập truyện là trải nghiệm của bé con lí lắc với những điều xung quanh. Đó có thể là chuyến đi công viên hay biển, có thể là cuộc gặp ngẫu nhiên với bạn chó con dễ thương, người bạn hàng xóm hay một vật khiến cô bé thích thú... 

Trong từng mẩu chuyện, Yotsuba làm chủ khung hình, làm chủ cảm xúc của ngày vui chơi. Độc giả đọc truyện qua đôi mắt, cái miệng cười hé của cô bé và như được nhập cuộc vào những trò chơi tuổi thơ. 

Độc lập trong cuộc sống của mình dù chỉ mới 5 tuổi, nhưng Yotsuba vẫn còn quá nhỏ để có thể tự sống một mình. Là người theo chủ nghĩa hiện thực, tác giả Kiyohiko Azuma đã để cô bé sống cùng với Yousuke Koiwai - một người cha đơn thân, lãng tử, làm nghề tự do. Trong hơn 100 chương truyện, tác giả không tiết lộ rõ về sự ra đời của Yotsuba, chỉ duy nhất một chi tiết rằng Koiwai đã nhận nuôi cô bé sau một chuyến du lịch. 

Ngay từ đầu, bộ đôi cha con đã khiến độc giả cảm thấy bất ngờ vì sự trái dấu đến lạ lùng của cả hai. Trong khi Yotsuba không ngừng khua khoắng tay chân, lí lắc, lẽo đẽo theo người này đến người khác thì Yousuke lại luôn tỏ vẻ thờ ơ và bình thản một cách lạ thường. Qua vẻ bề ngoài và trang phục khi ở nhà và ngoài đường phố, người cha trẻ tuổi của Yotsuba chẳng ra dáng là người đàn ông chững chạc, nghiêm túc. Nhưng xuyên suốt bộ truyện, độc giả luôn phải thán phục trước sự kiên nhẫn và tôn trọng mà người cha dành cho cô con gái không cùng máu mủ với mình. 

Bên cạnh câu chuyện dễ thương về những chuyến đi chơi của hai cha con, độc giả còn thấy được cách cô bé lan toả nguồn năng lượng tươi vui, rạng rỡ của mình cho người khác. Đó là hai người bạn của Yousuke - ông bác Jumbo hiền lành, dễ tính làm ở tiệm hoa và Yanda - soái ca tóc trắng nhưng thực chất chỉ là đứa trẻ con to xác. Ba chị em gái hàng xóm đỡ bát nháo hơn, nhưng cũng có cá tính mạnh: chị cả Asagi dịu dàng và lém lỉnh, luôn hùa theo những trò chơi của Yotsuba và cũng là “người trong mộng" của Jumbo; chị hai Fuuka ngổ ngáo, kỳ dị với ước muốn giảm cân; cô út Ena bánh bèo nhưng ưa mạo hiểm, quan tâm đến việc bảo vệ môi trường.

Ba cô gái sống cùng với mẹ (người mà Yotsuba cũng gọi là “Mẹ"). Tất cả đều niềm nở và yêu thương cô bé. Có lẽ Yotsuba cũng giống với vẻ bề ngoài của mình - cỏ bốn lá vì quả thực, cô may mắn rất nhiều so với những đứa trẻ đồng trang lứa: sống trong ngôi nhà rộng rãi, có một người cha sẵn sàng dành rất nhiều thời gian cho con, được vây quanh bởi những người lớn cũng nhí nhảnh, vui tươi và không bao giờ buông lời đùa ác ý lên đứa trẻ. Thế giới mà Yotsuba sinh sống quả thực là lý tưởng và đáng ao ước với những đứa bé và người lớn. 

Thành công từ ý tưởng độc đáo

Trước Yotsuba&!, Kiyohiko Azuma từng thành công với Azumanga Daioh - manga kể về đời sống hằng ngày của một nhóm nữ sinh trung học, trong đó có thần đồng 10 tuổi Chiyo Mihama - nhân vật được xem như tiền đề xây dựng nên Yotsuba. Azumanga Daioh được chuyển thể thành anime và từng phát sóng trên HTV3 với tựa Nữ sinh trung học. Và nếu bạn chưa biết thì bộ truyện này cũng đã khai sinh ra thuật ngữ “waifu" trong văn hóa 2D.

Nếu với Azumanga Daioh, họa sĩ đã vẽ truyện theo lối 4 khung (4-koma manga), thì đến Yotsuba, ông đã mở rộng sự chuyên nghiệp khi vẽ ở định dạng khung manga bình thường. Yotsuba&! được ấp ủ trong hơn 10 năm, trước cả bộ Nữ sinh trung học, và ý tưởng về nhân vật chính trẻ con đến từ việc tác giả tìm kiếm những thứ hài hước tự nhiên cho tác phẩm của mình.

Với bộ truyện slice-of-life kể những câu chuyện giản dị đời thường, Azuma cho độc giả thấy thái độ trân trọng cuộc sống từ những điều nhỏ nhặt nhất, qua cách ông tỉ mẩn xây dựng nhân vật và không gian sống của họ. Lối tiếp cận nhân vật như đang quay một phim tài liệu với sự chậm rãi và đều đặn lại là điều làm khán giả yêu thích nhất ở bộ truyện. 

Một điểm khác biệt giữa Yotsuba&! với những manga thiếu nhi thời bấy giờ là nhân vật trung tâm - cô nhóc Yotsuba không có nhóm bạn đồng trang lứa chơi cùng. Giải thích về lựa chọn này, Azuma cho biết đó là nỗ lực của ông trong việc kể một câu chuyện khác biệt, không gò bó, để đứa trẻ có đi học cũng sẽ hoài niệm về tuổi thơ bên cạnh những người lớn.