Shinkai Makoto và 4 tác phẩm “kì lạ” về khoảng cách

Shinkai Makoto sinh năm 1973 tại Nagano. Sau một loạt tác phẩm đặc sắc, Shinkai đã dần khẳng định vị thế của mình trong lòng đông đảo độc giả và khán giả thế giới, được xưng tụng với những mỹ danh như “Miyazaki mới” hay “ảo thuật gia của nỗi buồn”.

Đối với riêng tôi, các tác phẩm của ông đều có chung một điểm ấn tượng: khoảng cách. Khoảng cách địa lí trong 5 centimet trên giây, khoảng cách tuổi tác trong Khu vườn ngôn từ, khoảng cách thời không trong Tiếng gọi từ vì sao xa và Your Name đều khiến cho bất cứ ai khi xem, khi đọc đều phải “thổn thức” trước khả năng xây dựng câu chuyện vô cùng sáng tạo của ông 

Tiếng gọi từ vì sao xa là bộ phim ngắn đầu tay của Shinkai Makoto và tác giả Ooba Tooru. Tác phẩm light novel cùng tên được phát hành cùng năm bộ phim ra đời. Câu chuyện đưa ta đến với đôi bạn trẻ Noboru và Mikako tại đất nước Nhật Bản trong tưởng tượng vào năm 2047. Năm lớp 9, Mikako được chọn lên đường làm nhiệm vụ trong vũ trụ. Họ giữ liên lạc qua những tin nhắn. Nhưng cô càng đi xa Trái Đất, thời gian để tin nhắn đến được người nhận cũng ngày một dài hơn. 

Tiếng gọi từ vì sao xa đã đẩy khoảng cách và sự đợi chờ đến giới hạn. Thời điểm chia xa, giữa họ chưa phải tình yêu, chỉ là sự cảm mến, thực kì diệu là thời gian càng dài, khoảng cách càng xa, sự cảm mến ấy vẫn vẹn nguyên và mỗi khi nản chí, trong tâm tưởng họ luôn hiện lên hình ảnh đối phương, lấy đó làm động lực phấn đấu trong cuộc sống.

Gặp gỡ là khởi đầu cho ly biệt. Takaki và Akari gặp nhau, cảm mến nhau rồi chia xa nhau bởi khoảng cách địa lí về bản chất là một câu chuyện đơn giản. Thế nhưng qua cách hành văn thoảng vương nét buồn trong từng câu chữ, những dằn vặt và tiếc nuối của các nhân vật bỗng chốc trở nên thấm thía và ám ảnh.

5 Centimet trên giây đặc biệt ở chỗ đây là tác phẩm hiếm hoi của Shinkai không có yếu tố kì ảo và tưởng tượng. Tất cả đều hết sức chân thực, mối tình dang dở của đôi bạn trẻ đã phản ánh rất nhiều sự chia cách trong cuộc sống chúng ta, như một lời nhắc nhở ta hãy luôn trân trọng người bên cạnh và những tình cảm đáng quý trong đời. 

5 centimet trên giây, vận tốc của những cánh anh đào rơi, cũng là vận tốc khi chúng ta bước qua đời nhau, để lỡ những cảm xúc tươi đẹp nhất của tình yêu. (Ảnh: Phạm Hoài Linh/ tiki.vn)

 

Trong tiếng Nhật cổ, “tình yêu” không phải Ai (愛 Ái ) mà là koi (孤悲 Cô Bi). Shinkai Makoto đã nói Khu vườn ngôn từ là câu chuyện tình yêu theo đúng nghĩa nguyên thủy của nó: Nỗi buồn khi lưu luyến ai đó trong cô độc. Ngôn từ chính là thứ khởi đầu cho mối quan hệ của hai nhân vật chính, vì cô đã tặng cậu một bài tanka sau cuộc tương ngộ đầu tiên. 

Tình yêu trong Khu vườn ngôn từ đã bước qua định kiến xã hội thông thường. Khoảng cách tuổi tác có thể là khoảng cách về kiến thức và vốn sống, nhưng cảm xúc chân thật có thể vượt qua tất cả. Một Takao 15 tuổi và một Yukino 27 tuổi vẫn có thể rung động vì nhau và cùng nhau hướng đến hạnh phúc. 

Your name – tác phẩm mới nhất của Shinkai Makoto là minh chứng rõ ràng cho một sức sáng tạo bền bỉ và tưởng như vô hạn. Tác phẩm kể ta nghe câu chuyện về cậu học sinh Takaki sống tại thủ đô Tokyo sầm uất và cô nàng Mitsuha ở một vùng nông thôn. Sau khi một sao chổi bay qua, họ đột nhiên phát hiện bản thân cứ cách một ngày sẽ bị hoán đổi thân xác cho nhau. Trải qua nhiều biến cố, Takaki phát hiện giữa cậu và Mitsuha không chỉ là khoảng cách địa lí, mà còn là 3 năm thời gian. Đó cũng là lúc cậu nhận ra vị trí của cô trong trái tim mình. Cậu đứng trước một thử thách không tưởng: Quay ngược thời gian và thay đổi quá khứ.

 

Trong mỗi tác phẩm của Shinkai Makoto, tình yêu luôn bị ngăn trở, nỗi buồn luôn lẩn quất, sự đợi chờ đã trở thành thường trực, nhưng lời văn của ông, dẫu thấm đẫm nỗi buồn vẫn nhuốm màu hy vọng. Đi qua nỗi buồn, dù có thể đến được với nhau hay không, các nhân vật của ông rốt cuộc đều tìm được sự thanh thản cho tâm hồn. Hạt mầm hy vọng bất chấp bão giông mà Shinkai gieo vào lòng độc giả, có lẽ, chính là yếu tố tiên quyết khiến chúng ta yêu quý ông đến vậy, chẳng phải sao?!