Làm quen với những tác giả sách thiếu nhi nổi tiếng của Nhật Bản

Văn học Nhật Bản luôn dành nhiều sự quan tâm đến thiếu nhi với kho tàng tác phẩm Ehon vô cùng phong phú. 

Ehon là những tập truyện của Nhật Bản có tranh minh họa với nội dung ngắn gọn dành cho lứa tuổi 0-10. Đọc Ehon cho trẻ nghe từ lúc trẻ 5-6 tháng tuổi là một phương pháp giáo dục mà hầu hết các cha mẹ Nhật đều áp dụng, với lịch sử lên đến gần 80 năm.

Vài năm trở lại đây, Ehon Nhật Bản ngày càng trở nên phổ biến tại Việt Nam, được các bậc phụ huynh lựa chọn để bồi dưỡng kiến thức, trí tưởng tượng và cảm xúc của con trẻ. Trong số rất nhiều Ehon hiện có mặt trên thị trường, sau đây là top 5 tác giả chuyên viết sách cho thiếu nhi với những tác phẩm được đông đảo các thế hệ trẻ em Nhật Bản yêu mến. Nhiều đầu sách của họ đã được dịch và xuất bản tại Việt Nam.

Taro Gomi

Taro Gomi sinh ngày 20/8/1945 ở Chofu, Tokyo, là một nhà văn chuyên viết sách thiếu nhi. Có thể nói ông là một trong những tác giả viết nhiều sách cho trẻ em nhất Nhật Bản. Từ tác phẩm đầu tay của mình vào năm 1973 mang tên "Michi" (Con đường), Gomi đã thiết lập nên phong cách nghệ thuật độc đáo với màu sắc táo bạo và sự hài hước. 

Thông qua sự quan tâm tỉ mỉ của ông đối với thế giới quan của một đứa trẻ, những cuốn sách của Taro Gomi tạo cơ hội để người lớn cũng có thể khám phá lại tâm hồn của chính mình thời thơ ấu. 

Tính đến nay, nhà văn đã ra mắt hơn 400 tác phẩm ở Nhật Bản, được dịch rộng rãi sang nhiều ngôn ngữ khác. Năm 2017, cuốn sách thiếu nhi “Over the Ocean” (tựa Việt: Bên Kia Biển) của ông đã vinh dự được trao giải Mildred L. Batchelder (giải thưởng văn học hằng năm công nhận nhà xuất bản của cuốn sách thiếu nhi xuất sắc nhất được dịch từ tiếng nước ngoài sang tiếng Anh và xuất bản tại Mỹ, do Hiệp hội Thư viện Hoa kỳ trao tặng).

Bên cạnh những cuốn sách chuẩn mực dành cho trẻ em, Gomi còn là tác giả của bộ truyện “Rakugaki - らくがき” (tạm dịch: vẽ nguệch ngoạc) nổi tiếng khuyến khích trẻ em tham gia vào quá trình sáng tạo sách bằng cách vẽ, tô màu.

Rieko Nakagawa

Được biết đến là tác giả của một trong những cuốn Ehon nổi tiếng và lâu đời của Nhật Bản, Rieko Nakagawa tên khai sinh là Omura Rieko, sinh ngày 29/9/1935 ở Sapporo, Hokkaido. Từng có 15 năm kinh nghiệm làm giáo viên mẫu giáo, vì vậy bà có thể viết nên những cuốn sách thiếu nhi nói lên tâm tình trẻ nhỏ.

Nhiều cuốn sách của nữ nhà văn được minh họa bởi em gái Omura Yuriko, người không theo học trường nghệ thuật nhưng thích minh họa những câu chuyện khích lệ tinh thần của chị gái mình.

Một trong những sự kết hợp nổi tiếng nhất của Nakagawa và Omura là series "Guri to Gura" với nhân vật chính là hai chú chuột đồng, ra mắt lần đầu năm 1963 trên tạp chí hàng tháng "Haha no Tomo" và được xuất bản thành sách vào năm 1967. Bộ sách này cũng đã được NXB Kim Đồng phát hành ở Việt Nam với cái tên "Gư-ri và Gư-ra".

Ngoài việc viết sách cho trẻ em, Nakagawa còn viết lời bài hát, có lẽ nổi tiếng nhất là bài hát mở đầu “Sanpo” (Hey Let's Go) trong bộ phim hoạt hình đình đám của Studio Ghibli, "My Neighbor Totoro".

Mamoru Suzuki

Mamoru Suzuki sinh năm 1952 ở Tokyo, từng bỏ học Đại học Nghệ thuật Tokyo danh tiếng nhưng ông đã tạo ra nhiều cuốn sách tranh giàu sức gợi cho trẻ em ở mọi lứa tuổi. 

Những câu chuyện ấm áp của ông thường do tác giả đồng sáng tác với vợ mình là bà Takeshita Fumiko, dựa trên kinh nghiệm nuôi dạy con cái của họ. Là một người yêu chim và ưa nghiên cứu, ông cũng đã viết những cuốn sách về các loài chim dành cho trẻ em như “Fushigi na Tori no Su” (tựa tiếng Anh: Birds' Nests of the World)

Dù tập trung vào thế giới động vật hay con người, những bức vẽ đẹp và chi tiết của Suzuki đều thể hiện tỉ mỉ cuộc sống hàng ngày và tình yêu ngọt ngào bao la giữa cha mẹ và con cái, chẳng hạn như trong tác phẩm nổi tiếng của ông, “Anata ga Daisuki” (tựa tiếng Anh: You belong to me). 

Điểm đặc biệt trong các sáng tác của ông là hình ảnh màu sắc thay đổi theo câu chuyện, ví như với tác phẩm trên khi nhân vật lớn lên, bảng màu chuyển từ hồng sang màu xanh lam.

Khi mô tả Nhật Bản đời thường, cũng như trong loạt bài về các phương tiện giao thông, những bức vẽ đầy màu sắc của ông đã khuyến khích trẻ em hào hứng với môi trường xung quanh, từ tiếng ồn ào và nhộn nhịp của nhà ga xe lửa thành phố đến sự yên bình tĩnh lặng của những con đường núi.

Anno Mitsumasa

Anni Mitsumasa (20/3/1926 – 24/12/2020) sinh ra tại Tsuwano, một thị trấn nhỏ ở tỉnh Shimane. Khi còn là một học sinh trung học, ông đã học nghệ thuật, hội họa và các tác phẩm của nhà văn Đức Hermann Hesse.

Mitsumasa nổi tiếng là một họa sĩ minh họa và tác giả viết sách thiếu nhi được biết đến nhiều nhất với những cuốn sách tranh có ít hoặc không có chữ.

Từ ấn phẩm đầu tiên vào cuối những năm 60 cho đến tác phẩm tiêu biểu “Tabi no Ehon” (Hành trình của Anno), những tác phẩm giàu chi tiết của ông đã khơi gợi trí tưởng tượng cho biết bao trẻ em.

Sau khi phục vụ trong quân đội Nhật Bản trong Thế chiến thứ hai, Anno đã nhận được giấy phép giảng dạy và công tác tại một trường tiểu học ở Tokyo trong 10 năm trước khi trở thành một họa sĩ minh họa. Hầu hết các cuốn sách dành cho trẻ em của ông đều được minh họa bằng bút và mực cũng như màu nước đặc biệt sáng màu.

Các tác phẩm của Anno thường được biết đến với những phong cảnh tinh tế. Một điều thú vị là nhiều người còn tìm đến sáng tác của ông để tham khảo kiến thức về các lĩnh vực như văn học, khoa học và toán học. Đặc biệt, series hành trình mô tả các thị trấn lịch sử của Châu Âu và Châu Mỹ, cũng như các thị trấn của Nhật Bản, cũng được khen ngợi vì đã nâng cao nhận thức về giao thoa văn hóa cho trẻ em. 

Công việc của Anno với tư cách là một nghệ sĩ đã mở rộng ra ngoài lĩnh vực Ehon, và có hẳn một bảo tàng dành riêng cho các tác phẩm của ông ở Kyoto.

Sachiko Kiyono

Sachiko Kiyono (1947–2008) là tác giả của bộ truyện “Nontan” (tựa Việt: Bé mèo Nontan) nổi tiếng dành cho trẻ em. Nhân vật chính của truyện là chú mèo đực màu trắng tên Nontan cực kỳ tinh nghịch, thích chơi đùa và tìm hiểu thế giới xung quanh. 

Khi lần đầu tiên xuất hiện vào năm 1976, bộ truyện đã vấp phải những chỉ trích vì nội dung câu chuyện không mang đến bài học rõ ràng và có thể thúc đẩy hành vi xấu ở trẻ em do nhân vật chính Nontan của bộ truyện có một số tính xấu.

Tuy nhiên, bộ truyện vẫn trở nên nổi tiếng, được chuyển thể thành phim hoạt hình dài tập vào năm 1992 và tính đến tháng 12/2020, hơn 33,6 triệu bản Nontan đã được bán ra.

 Các bức vẽ của Kiyono thể hiện nhân vật chính bằng những đường lượn sóng được vẽ bằng bút dạ dày, rất đặc biệt và phù hợp với trẻ em. Phong cách vẽ của bà cũng được nhiều trẻ em yêu thích và học theo thông qua những hướng dẫn vẽ trong sách.

Xem thêm: Phương pháp đọc Ehon cho con nghe hiệu quả

kilala.vn