Arimasuton: tòa kiến trúc "nổi loạn" giữa lòng Tokyo

Nằm lọt thỏm giữa những tòa cao ốc hiện đại trong lòng Tokyo là một tòa nhà bê tông có lối kiến trúc lạ đời, gây ấn tượng bởi những đường cong méo mó, hoa văn kỳ dị và vẻ thô mộc đến mức khó tin, trông tựa như tòa lâu đài bước ra từ thế giới Ghibli.

Từ năm 2005, Oka bắt đầu xây dựng tòa nhà theo cách mà ông ví như “nặn đất sét bằng tay”. “Tôi tưởng sẽ chỉ mất khoảng 3 năm thôi,” ông kể lại. Nhưng cuối cùng, công trình này đã ngốn gần 2 thập kỷ của vị KTS sinh năm 1965, được hoàn thành với sự giúp sức của bạn bè, hàng xóm và người quen của ông - những nhạc sĩ, nghệ sĩ, sinh viên và kiến trúc sư trẻ. 

“Do trí tưởng tượng của tôi có giới hạn, nhờ làm việc cùng nhiều người khác, những cánh cửa sáng tạo mới ngày càng rộng mở hơn,” Oka chia sẻ. Thành quả là một công trình độc nhất, như một bản hợp ca mang dấu ấn cá nhân của nhiều tâm hồn.

“Kiến, cá hồi và chim diều hâu” 

Nhìn từ bên ngoài, tòa nhà gây ấn tượng với những mảng bê tông xám lạnh, không chút vệt sơn sáng màu nào, trông vừa lạc lõng vừa kiêu hãnh như một tạo vật “đầy nổi loạn” giữa khu Mita sang trọng - nơi từng là đất phong của các lãnh chúa daimyo và hiện là một trong những khu dân cư đắt đỏ nhất thủ đô Tokyo. 

Ngay cả tên gọi Arimasutonbiru (蟻鱒鳶ル) cũng mang tinh thần “hỗn loạn nhưng đầy nghệ thuật” ấy. Trong tiếng Nhật, tên của tòa nhà được ghép từ chữ Kanji của con kiến (蟻 - ari), cá hồi (鱒 - masu) và 鳶 (tonbi) chim diều hâu, kết hợp cùng chữ “ru - ル" ở cuối mang nghĩa “tòa nhà - biru”. “Chúng đều là những loài động vật bình thường, giống với chúng tôi - những người bình thường,” Oka chia sẻ ý nghĩa về cái tên của tòa nhà. “Và chúng cũng đại diện cho đất liền, biển cả và bầu trời, làm cho tòa nhà này nghe giống một “tổ ấm” hơn là một ngôi nhà. 

Trên tạp chí Gekkan Arimasutonbiru Uri-masu do Oka xuất bản, nhà phê bình Yamaguchi Jun đã từng mô tả công trình như một dạng “kiến trúc phi chính phủ” (anarchitecture) - lối kiến trúc chống lại các nguyên tắc chung của kiến trúc và quy hoạch đô thị hiện đại. Oka đã bất giác mỉm cười khi đọc từ này. Ông thừa nhận: “Tôi cảm thấy phong trào phát triển đô thị này có phần khó chịu. Tôi luôn muốn đóng góp một điều gì đó để chống lại xu hướng nhàm chán này.”