Mầm non Việt - Nhật: Nhiều nỗi lo chung

Cuối tháng 2 vừa qua, 20 sinh viên Trường Đại Học Tohoku Fukushi đã có buổi gặp gỡ và trao đổi kinh nghiệm tại Trường Mầm Non Tư Thục Bảo Ngọc (449/17 Trường Chinh, P. 14, Q. Tân Bình, Tp. HCM). Rất nhiều vấn đề trong việc giáo dục mầm non tại Việt Nam và Nhật Bản đã được so sánh và phân tích kĩ lưỡng.

“Tại sao trẻ em Việt lại chơi trong nhà?”

Đó là câu hỏi của sinh viên Nhật Bản Ando Nao (học ngành Giáo dục mầm non, trường Đại Học Tohoku Fukushi) khi nhìn thấy nhiều trẻ em mầm non tại Việt Nam chơi trong nhà, trong lớp thay vì ra ngoài. “Ở trường mầm non Nhật, học sinh được khuyến khích vận động ngoài trời mọi lúc, mọi nơi. Thậm chí ngay cả khi thời tiết rất lạnh vào mùa đông, trẻ em cũng phải ra ngoài vận động, chơi những trò chơi dưới tuyết.”

Giải đáp về điều này, cô Phan Thị Thanh Hoa (Có kinh nghiệm gần 30 năm trong nghề giáo dục và quản lí một số trường mầm non, Hiệu trưởng trường mầm non Bảo Ngọc) cho biết: “Do mật độ dân cư đông, nhiều trường mầm non ở Việt Nam phải xây dựng trong khu dân cư đông đúc, khu phố nhiều xe cộ, nên việc cho trẻ vận động ngoài trời là vô cùng nan giải. Do đó, để tạo nên môi trường đầy đủ nhất có thể cho trẻ, nhà trường phải tìm mọi giải pháp tăng cường phát triển vận động cho trẻ bằng cách thường xuyên tổ chức đi dã ngoại, xây dựng vườn ươm để trẻ tập trồng cây, xây dựng các khu vui chơi nửa trong nhà nửa ngoài trời trong phạm vi cho phép, mang cát từ biển về để trẻ chơi…”

Đồng tình với chia sẻ của cô Hoa, để giúp trẻ có hứng thú vận động hơn, cô Sato Ichiko (Phó Giáo Sư trường Đại Học Tohoku Fukushi kiêm Huấn luyện viên Đội bóng của trường, cô từng là thành viên đội bóng Quốc Gia Nhật Bản) góp thêm kinh nghiệm của Nhật Bản: “Đầu tiên, cha mẹ và thầy cô phải giúp trẻ tránh xa… smartphone. Đồng ý là việc chơi game trên điện thoại có tác dụng giải trí, thế nhưng rất dễ gây ghiện, khiến trẻ lười vận động hơn. Độ tuổi mầm non, cấp 1 và cấp 2 là độ tuổi vô cùng quan trọng để xây dựng khả năng vận động căn bản cho trẻ. Nên kết hợp các trò chơi vận động, nhảy múa vào ngay trong chương trình học của nhà trường để khiến trẻ thích thú vận động hơn.

Bên cạnh kĩ năng vận động, phụ huynh và các thầy cô giáo phải chú trọng đặc biệt dạy cho trẻ kĩ năng sống từ sớm. Tùy vào môi trường sống để dạy kỹ năng cho phù hợp. Tại Nhật, học sinh được dạy kĩ năng đi xe điện, kĩ năng ứng biến khi có động đất xảy ra ngay từ khi còn học mầm non và thường xuyên ôn lại, tổ chức thực hành mỗi năm 1 lần. Tại Việt Nam, có thể dạy cho trẻ cách di chuyển khi giao thông, học bơi lội từ sớm, dạy trẻ cách thoát hiểm, ứng phó tình huống đi lạc,…

“Phụ huynh bóng ma” – nỗi lo không chỉ riêng Nhật Bản!

Khi xem nhiều bộ phim Nhật, bạn sẽ thấy hình ảnh trẻ dù lớn hay nhỏ thì đều tự đeo balo, biết cách tự ăn, tự dọn dẹp từ rất nhỏ, cha mẹ chỉ là người đi cạnh bên trẻ chứ không xách đồ giúp trẻ. Ngay từ mầm non, trẻ em Nhật đã được các giáo viên khuyến khích tự mang túi đi học, tự chủ trong việc chuẩn bị dụng cụ học tập của riêng mình, một mình đón xe điện đến trường…

“Thế nhưng, ở Nhật, một hiện trạng lớn hiện nay trong giáo dục của các cha mẹ Nhật - đó là “Phụ huynh như bóng ma” – nói về hiện trạng những phụ huynh liên tục giám sát con mọi nơi, mọi lúc, chăm sóc con thái quá.  Ở Nhật, xu hướng số con trong một hộ gia đình ít đi, nhiều người không muốn sinh con, có gia đình có con thì quá lo cho con, tự mình dẫn con đi học tới trường cấp 2, cấp 3, Đại học, thậm chí là dẫn con khi đi xin việc.”- cô Sato Ichiko cho biết.