Bất cập trong chính sách giao hàng của Uber Eats dẫn đến tai nạn thương tâm

Một nhân viên giao hàng của Uber Eats Nhật Bản đã bị truy tố vì sơ suất nghề nghiệp gây ra tai nạn khiến một cụ ông 78 tuổi tử vong, khi bị cáo đang đi giao hàng bằng xe đạp. 

Tuy nhiên, nguyên nhân sâu xa của vụ việc đau lòng lại liên quan đến chính sách khuyến khích nhân viên hoàn thành số lượng giao hàng của Uber Eats. Nhiều nhân viên giao hàng vì muốn nhận thêm tiền thưởng đã lái xe bất chấp nguy hiểm, trở thành một vấn nạn của xã hội Nhật Bản.

Diễn biến vụ tai nạn

Theo bản cáo trạng ngày 08/12/2021, vào lúc 19h ngày 17/4/2021, Junya Iwano, 28 tuổi, nhân viên giao hàng của Uber Eats đang giao đồ ăn bằng xe đạp với tốc độ khoảng 20 đến 25km/giờ trên một con phố ở quận Itabashi, Tokyo, thì bất ngờ va vào một cụ ông 78 tuổi đang băng qua đường. 

Nạn nhân bị ngã, đập đầu xuống đất và tử vong ngay sau đó. Sở Cảnh sát Tokyo đã chuyển trường hợp của Junya Iwano lên Văn phòng Công tố Tokyo với tội danh sơ suất dẫn đến tử vong. 

Nhưng Văn phòng Công tố đã áp dụng tội sơ suất nghề nghiệp dẫn đến cái chết của nạn nhân với lý do bị cáo không thực hiện các biện pháp phòng ngừa cần thiết cho công việc giao hàng, bao gồm cả việc không gắn đèn vào xe đạp. 

Các công tố viên cũng cho biết thêm, vào thời điểm xảy ra vụ án, trời đang mưa. Bị cáo đã bị mưa làm ướt kính dẫn đến tầm nhìn bị hạn chế. Iwano cũng không giảm tốc độ hay kiểm tra mức độ an toàn của làn đường bên trái và bên phải ngay trước vụ va chạm. Hơn nữa, dù phanh gấp, Iwano cũng không thể dừng lại kịp thời. 

Với các điều kiện trên, Iwano được xác định là đã không thực hiện các biện pháp an toàn cần thiết cho công việc giao hàng của mình.

Xem thêm: Uber Eats Nhật Bản tạm dừng tuyển dụng sinh viên nước ngoài

Chính sách giao hàng của Uber Eats Nhật Bản

Vụ tai nạn nói trên phần nào làm sáng tỏ những “nhiệm vụ” mà một nhân viên giao hàng Uber Eats phải gấp rút hoàn thành để kiếm thêm tiền thưởng. 

Theo chính sách của Uber Eats, nhân viên giao hàng nếu hoàn thành các nhiệm vụ sẽ có thể kiếm thêm một khoản bonus. Càng nhiều đơn được hoàn thành, bonus sẽ càng tăng. Vụ tại nạn trên xảy ra trong lúc bị cáo Iwano đang thực hiện một trong những dạng nhiệm vụ như vậy. 

Tại phiên toà, công tố viên thuật lại lời khai của bị cáo Iwano như sau: “Tôi đã nghĩ sẽ tiếp tục (giao hàng) đến khi đạt đủ số điểm để nhận được tiền thưởng”. Như vậy, điều này hàm ý rằng việc hoàn thành nhiệm vụ đã khiến cho Iwano đạp xe một cách bất chấp nguy hiểm. 

Nhân viên giao hàng của Uber Eats được thông báo về các nhiệm vụ của họ thông qua điện thoại thông minh. Chẳng hạn nếu hoàn thành 12 đơn giao hàng trong vòng khoảng 4 tiếng sẽ nhận được tiền thưởng là 1.200 yên (khoảng 235.000 VND). Các nhiệm vụ này giúp khuyến khích nhân viên giao hàng thực hiện nhiều đơn hơn. 

Nội dung của các nhiệm vụ đa dạng tuỳ theo địa điểm, thời gian, kết quả làm việc của nhân viên và nhiều yếu tố khác. Có cả “nhiệm vụ ngày mưa” để thúc đẩy nhân viên giao hàng trong thời tiết xấu hay các nhiệm vụ kéo dài nhiều ngày liền. 

Một nhân viên giao hàng của Uber Eats, 27 tuổi đang làm việc tại Tokyo được gần 3 năm cho biết: “Các nhiệm vụ giống như chơi game vậy. Chúng vui và giúp tăng động lực của bạn”. 

Đối với các nhiệm vụ ngắn hạn, chẳng hạn như “nhiệm vụ ngày mưa”, người này chia sẻ: “Bạn phải hoàn thành một số lượng đơn nhất định trong ngày hôm đó. Tôi nghĩ có một số nhân viên giao hàng đã phải cố gắng đến quá sức”. 

Uber Eats Union, Liên đoàn Lao động dành cho nhân viên giao hàng Uber Eats tại Nhật Bản đã tiến hành một khảo sát trực tuyến từ giữa tháng 1 đến tháng 3/2020 để xác định những nhân viên gặp tai nạn. 

Trong số 15 vụ tai nạn mà nhân viên được yêu cầu cung cấp thông tin về các nhiệm vụ thực hiện, có đến 11 vụ tai nạn xảy ra khi họ đang cố gắng hoàn thành nhiệm vụ. 

Một báo cáo điều tra cho biết: “Với các nhân viên giao hàng, họ mang tâm lý chung khi làm việc là vội vã đạt nhiều đơn giao hàng để hoàn thành các nhiệm vụ”. 

Trong phiên toà xét xử Iwano tại Toà án Tokyo vào ngày 26/01, bị cáo đã thừa nhận mọi cáo buộc. Các công tố viên đã yêu cầu bản án 2 năm tù giam với nội dung: “Những người liên tục và nhiều lần lái xe đạp để giao hàng phải chịu trách nhiệm đặc biệt trong việc cẩn thận khi lái xe, nhưng có thể thấy bị cáo có thái độ coi thường sự an toàn”. 

Trong bản luận tội, công tố viên nêu rõ: “Số lượng người tham gia giao hàng đã tăng lên và việc lái xe bất chấp nguy hiểm đã trở thành một vấn đề lớn của xã hội. Đứng trên quan điểm phòng ngừa các vụ việc tương tự có thể xảy ra trong tương lai, cần phải áp dụng hình phạt nghiêm khắc cho vụ việc này”. 

Phía luật sư của bị cáo Iwano đã xin cho bị cáo được hưởng án treo. Phán quyết của vụ án sẽ được đưa ra vào ngày 18/02 sắp tới. 

Công ty Uber Eats Nhật Bản đã không tiết lộ số vụ tai nạn liên quan đến nhân viên giao hàng của họ, nhưng cho biết: “Chúng tôi đã thực hiện các biện pháp để ngăn ngừa tai nạn, chẳng hạn như các buổi hội thảo về an toàn giao thông cho nhân viên giao hàng, hợp tác với phía cảnh sát. Chúng tôi sẽ tìm cách để tạo ra một môi trường đảm bảo an toàn cho mọi bên liên quan."

kilala.vn