Bắt và nuôi côn trùng: Niềm vui của trẻ em Nhật Bản

Côn trùng là một phần quen thuộc trong cuộc sống, ký ức tuổi thơ của biết bao đứa trẻ tại xứ hoa anh đào, và ngay cả khi lớn lên, nhiều người vẫn giữ đam mê sưu tầm chúng.

Bạn có biết Satoshi Tajiri - người tạo ra Pokémon lừng danh khắp năm châu từng là một cậu bé say mê bắt và sưu tầm, nuôi dưỡng côn trùng? Chính sở thích thu thập côn trùng từ bé đã tạo cảm hứng để ông sáng tạo nên thế giới Pokémon huyền bí nổi danh thế giới sau này.

Tajiri, cũng giống như bao đứa trẻ khác ở Nhật, đều có những ký ức tuổi thơ đẹp bên những người bạn côn trùng: bọ cánh cứng, ve sầu, chuồn chuồn, đom đóm và bướm. Tại vùng đất này, bắt và nuôi côn trùng là một sở thích lâu đời, gắn liền với lịch sử Nhật Bản.

Bắt côn trùng - thú vui xuất hiện từ xa xưa

Niềm đam mê của người Nhật với côn trùng đã có từ hơn 1.300 năm trước, vào thời Nara (710-784). Thuở ấy giới quý tộc có sở thích nghe tiếng dế kêu, cũng từ đây mà hình thành việc bắt và sưu tầm côn trùng trong đời sống của người dân, mọi người đổ xô đi tìm dế để thưởng thức thứ âm thanh kỳ lạ của thiên nhiên.

Đến thời Edo (1603-1868), nghe tiếng dế kêu dần trở thành thú tiêu khiển phổ biến của người dân xứ Phù Tang. Các thương nhân bắt đầu buôn bán những loài côn trùng phát ra âm thanh đặc biệt và chúng trở thành mặt hàng ăn khách trên thị trường.Thú vui đó cũng được lan truyền đến lứa tuổi nhi đồng và trở thành một phương pháp để giáo dục trẻ về sự gắn kết với thiên nhiên, động vật.

Niềm vui của tuổi thơ

Tình yêu dành cho côn trùng đã là một phần trong văn hóa của người Nhật và đối với nhiều trẻ em, việc bắt côn trùng trong kỳ nghỉ hè cùng gia đình là ký ức đẹp đẽ nhất của tuổi thơ.

Ở nơi gần gũi với thiên nhiên, những đứa trẻ có thể phát hiện nhiều con bướm bay dọc theo đường quê, đuổi theo những con chuồn chuồn trên cánh đồng lúa hoặc bắt ve sầu trong khu rừng. Ngay cả tại thành phố lớn, các em vẫn có thể dễ dàng tìm thấy chúng ở công viên địa phương.

Theo dõi, tìm hiểu và thu thập côn trùng giống như một trò chơi thú vị đối với nhiều đứa trẻ, giúp chúng trở nên năng động và khỏe mạnh hơn. Nó cũng khơi gợi sự tò mò và gắn kết với các sinh vật sống khác ở trẻ em, giúp trẻ hiểu hơn về thế giới tự nhiên.

Trò chơi này càng được khuyến khích hơn trong thời hiện đại để giúp phòng chống ảnh hưởng về sức khỏe tinh thần lẫn thể chất khi trẻ quá phụ thuộc vào các thiết bị điện tử. Thay vì cứ nhìn chằm chằm vào màn hình điện thoại, các em sẽ ra ngoài hít thở bầu không khí trong lành, nô đùa hồn nhiên, vui vẻ khám phá và tìm hiểu thế giới xung quanh.

Cơn sốt bọ cánh cứng và văn hóa côn trùng thời hiện đại

Bọ hung sừng chữ Y hay bọ cánh cưng sừng hươu (stag beetle) bắt đầu trở nên phổ biến với trẻ em Nhật vào những năm 60. Lý do là vì chúng có vẻ ngoài bắt mắt với sừng và hàm lớn cùng đôi cánh cứng bên ngoài bảo vệ cơ thể, trông giống chiếc ô tô hoặc máy móc.

Hiện nay, hai loài này luôn thay nhau chiếm vị trí số một trong bảng xếp hạng mức độ phổ biến của các loài côn trùng với trẻ em. Chúng không chỉ được nuôi ở nhà mà còn xuất hiện tại các trường tiểu học.

Học sinh nuôi bọ cánh cứng như thú cưng, chịu trách nhiệm cho chúng ăn và giữ chuồng sạch sẽ. Trải nghiệm chăm sóc những con côn trùng này giúp các em kết nối với thiên nhiên và các sinh vật sống khác dưới sự hỗ trợ từ cha mẹ và giáo viên.

Trong những năm gần đây, bọ cánh cứng trở thành “mặt hàng” được săn đón nhiệt tình. Các cửa hàng bán nhiều con bọ khác nhau, đa dạng phong phú từ chủng loại đến vẻ ngoài, màu sắc và đựng chúng trong một chiếc lồng nhựa.

Hằng năm, ở Nhật còn tổ chức lễ hội bọ cánh cứng ở Takasaki, tỉnh Gunma. Rất nhiều đứa trẻ mang theo những con bọ thú cưng của các em đến tham gia. Bọ có kích thước lớn khoảng 5cm và sở hữu chiếc sừng sắc nhọn giống như tê giác.

Những con bọ sẽ tham gia vào trò chơi đấu vật hoặc kéo co. Đấu vật là trò gồm hai con bọ được đặt đối diện nhau trên một bục gỗ tròn, chúng dùng sừng húc vào nhau, con nào rớt khỏi bục gỗ trước thì thua cuộc.

Còn với trò kéo co, hai con bọ sẽ được cột sợi dây vào đầu, chúng thi đấu với nhau bằng cách bò theo hướng ngược lại, con nào bò nhanh và khỏe, lôi đối thủ về phía mình thì sẽ thắng cuộc.

Ngoài ra vào mỗi mùa hè, các thành phố lớn như Tokyo và Osaka đều tổ chức sự kiện gọi là “triển lãm côn trùng”, quy tụ tất cả các loại côn trùng khác nhau về một nơi để trẻ em sống trong thành phố có cơ hội chiêm ngưỡng, tìm hiểu. Và cho đến nay, ngắm đom đóm vẫn là hoạt động được yêu thích trong các kỳ nghỉ của gia đình hay tại những sự kiện khác nhau của mùa hè.

Xem thêm: Tang lễ cho côn trùng - cách người Nhật dạy con về tình yêu thương

kilala.vn