Nghệ nhân nón Việt “giải cứu” lễ hội Hanagasa tại Nhật Bản

Những chiếc nón hoa hanagasa được sản xuất từ Việt Nam đang trên đường “giải cứu” lễ hội nón hoa sắp tới tại Yamagata, Nhật Bản. 

Thiếu hụt nguyên vật liệu và nhân lực sản xuất

Shobido, công ty bán đồ lưu niệm nổi tiếng tại thành phố Yamagata, là đơn vị cung cấp hơn 90% nón hanagasa phục vụ cho lễ hội hằng năm. Theo ông Yoshiaki Henmi, chủ tịch công ty, mỗi năm Shobido bán khoảng 4.000 chiếc nón cho lễ hội. Thế nhưng năm ngoái, công ty buộc phải từ chối đơn đặt hàng 1.000 chiếc nón do không đủ nguyên vật liệu và nhân lực sản xuất. 

Sợi cói dùng để làm nón hanagasa chủ yếu được trồng tại các thành phố Yanagawa, Obanazawa và thị trấn Iide. Tuy nhiên, do thời tiết nắng nóng kéo dài và khô hạn trong những năm gần đây, cói không được dày dặn như trước. Vì vậy số lượng cói dùng để đan một chiếc nón cũng nhiều hơn, kéo theo đó là sản lượng nón cũng giảm đi rõ rệt. 

Ngoài ra, số lượng nghệ nhân tại các làng nghề làm nón hanagasa truyền thống ở khu vực Nakatsugawa đang ít dần đi. Khoảng 10 năm trước, nơi đây có 15 nghệ nhân, nhưng nay chỉ còn 5 nghệ nhân nữ tuổi đã ngoài 70 vẫn còn tiếp tục giữ nghề. 

Vào thời kỳ đỉnh cao, chỉ riêng Nakatsugawa có thể cung cấp 10.000 chiếc nón mỗi năm, nhưng sản lượng gần đây chỉ còn khoảng một phần năm. Do thiếu nón hanagasa vào lễ hội năm trước, nhiều nhóm biểu diễn và các vũ công phải dùng chung nón với nhau trong suốt sự kiện.

Nhằm bảo tồn lễ hội truyền thống của Yamagata, chủ tịch Henmi quyết định tìm một nguồn cung ứng mới với sự giúp đỡ từ ông Kenji Koga - giám đốc Tổ chức Xúc tiến Thương mại Nhật Bản (JETRO). 

Giải pháp từ các làng nghề Việt Nam

Do trước đây từng có thời gian làm việc tại văn phòng JETRO Hà Nội suốt ba năm rưỡi, ông Koga nhanh chóng nghĩ đến nón lá của Việt Nam - có ngoại hình gần giống với nón hanagasa. Vì vậy, ông gợi ý cho chủ tịch Henmi tìm đến các làng nghề làm nón ở Việt Nam.