Những từ tiếng Nhật có nguồn gốc Phật giáo

7. 億劫 (okkuu – ỨC KIẾP)

"劫 – kiếp” là một đơn vị đo lường thời gian trong toán học Ấn Độ cổ đại, biểu thị một khoảng thời gian vũ trụ cực kì dài.

Trong nhiều kinh điển và luận giải như "Tạp A-hàm Kinh" (雑阿含経) và "Đại Trí Độ Luận" (大智度論), "một kiếp" (一劫) được mô tả:

“Sự lâu dài của một kiếp được ví như thời gian tảng đá vuông rộng 40 dặm mòn hết khi bị chiếc áo tiên đều đặn 100 năm một lần phất vào. Hay giống như một cái thành lớn có bề cao và các mặt đều rộng 40 dặm đựng đầy hạt cải, cứ 100 năm lấy ra một hạt cải, chừng nào hết thì hết một kiếp.”

Dù là theo cách giải thích nào, thì “劫” đều biểu thị một khoảng thời gian cực kì dài, không tài nào tưởng tượng nổi. Chính vì “một kiếp” đã dài như vậy, nên nói gì đến hàng triệu kiếp (億劫). Do đó, về sau, từ “億劫” còn ám chỉ trạng thái “mất hết ý chí, chán nản khi đối mặt với một khoảng thời gian vô tận” và dần dần được dùng để mô tả tâm trạng “khó chịu, không muốn làm gì đó”.

8. 掃除 (souji – TẢO TRỪ)

Chữ "掃” có nghĩa là quét sạch, làm sạch, còn chữ “除” mang nghĩa "khắp mọi nơi". Ban đầu, từ “掃除” có nghĩa là quét dọn sạch sẽ mọi ngóc ngách của một nơi linh thiêng. Trong đạo Phật, việc quét dọn (掃除) được xem là một phương pháp tu tập quan trọng. Có câu chuyện kể rằng, Chu Lợi Bàn Đặc (周利槃特 / Chudapanthaka) – một trong những đệ tử của Đức Phật Thích Ca – đã đạt được giác ngộ nhờ việc quét dọn. Trong Thiền tông, việc quét dọn đặc biệt được coi trọng đến mức có câu "Thứ nhất là quét dọn, thứ nhì là đọc kinh".

9. 極道 (gokudou – CỰC ĐẠO)

Từ “極道” ngày nay có nghĩa là kẻ côn đồ, thành viên băng đảng. Tuy nhiên, thực chất đây là một từ có nguồn gốc từ Phật giáo với ý nghĩa hoàn toàn đối nghịch. “極道” ban đầu có nghĩa là “tu luyện đến cùng con đường Phật pháp”, và các vị cao tăng được gọi là “極道者” (gokudousha). Tuy nhiên, đến thời Edo, người ta bắt đầu gọi những hiệp khách dám chống lại kẻ mạnh, giúp đỡ kẻ yếu, được xem như những người đạt đến đỉnh cao của “đạo nghĩa” là “極道物” (gokudoumono).

Từ đó, nghĩa của từ “極道” dần biến đổi, và mang nghĩa như hiện nay – chỉ những kẻ côn đồ, lưu manh, sống ngoài vòng pháp luật (như yakuza).

10. 道化 (douke – ĐẠO HÓA)

Trong Phật giáo, từ này được đọc là "douge". Ban đầu, nó có nguồn gốc từ cụm từ “道法教化” (douhou kyouka) - có nghĩa là "dẫn dắt mọi người theo con đường Phật pháp". Để khiến quần chúng quy y Phật giáo, các nhà sư thường thuyết pháp bằng cách kết hợp những cử chỉ, điệu bộ gây cười. Từ đó, từ “道化” dần dần mang ý nghĩa chỉ “hành động gây cười hoặc người chuyên gây cười”.

11. 所得 (shotoku – SỞ ĐẮC)

Từ “所得” thường được sử dụng trong kinh tế, thực ra cũng bắt nguồn từ Phật giáo. Ban đầu, nó có nguồn gốc từ từ tiếng Phạn "upalambha" - có nghĩa là sở hữu. Vốn dĩ, trong Phật giáo, từ này có nghĩa là "những gì đạt được về mặt tinh thần thông qua tu hành". Nhưng không biết từ khi nào, ý nghĩa của từ “所得” đã chuyển thành "những gì đạt được về mặt tiền bạc", tức "thu nhập" như ngày nay.

kilala.vn