Cách đặt họ của người Nhật và 100+ họ người Nhật phổ biến, ý nghĩa

Chắc hẳn không ít lần bạn đã từng cảm thán khi được nghe phân tích hoặc kể về lịch sử của một họ Nhật nào đó. Vậy họ và tên của người Nhật đã được hình thành như thế nào? Hãy cùng Kilala tìm hiểu những thông tin thú vị này qua bài viết sau nhé!

100 họ phổ biến của người Nhật

Sự đa dạng trong họ của người Nhật chắc hẳn sẽ khiến nhiều người ngạc nhiên. Đất nước này có khoảng 300.000 họ được sử dụng. Đa số các họ hiện đại của Nhật Bản đều có từ khoảng thời gian cuối thế kỷ 19, khi các cải cách thời Meiji trong những năm 1870 được thực hiện.

Dưới đây là danh sách hơn 100 họ phổ biến tại Nhật:

Xem thêm: Cách đặt tên tiếng Nhật dành cho nam

Xem thêm: 100+ tên tiếng Nhật nữ hay, ý nghĩa

Họ và tên của người Nhật 

Cấu trúc tên người Nhật 

Cấu trúc tên người Nhật gồm phần họ và phần tên riêng, rất hiếm khi bao gồm tên lót. Thứ tự gọi tên tương tự như các nước đồng văn khác trong khu vực là họ đứng trước, tên riêng đứng sau. Tên người Nhật thường được viết bằng chữ Kanji, tùy theo trường hợp mà mỗi chữ Kanji có phát âm khác nhau trong tên của từng người.

Tuy nhiên, khi xuất hiện trong các tờ báo tiếng Anh hoặc các ngôn ngữ phương Tây khác thì tên người Nhật thường bị đảo ngược lại so với tên gốc, tức là tên riêng đứng trước họ đứng sau. Hiện tượng này xảy ra kể từ sau thời kỳ Meiji (Minh Trị). Trong nhiều ấn phẩm viết bằng tiếng Anh, thứ tự đặt tên của người Nhật đã bị đảo lộn. 

Người Nhật đã tiếp nhận cách đảo trật tự tên này như một phần của việc tiếp nhận văn hóa phương Tây. Đồng thời, đây cũng được xem là sự chứng minh của Nhật Bản với thế giới rằng họ là một quốc gia phát triển. Do đó, khi người Nhật tham gia các sự kiện mang tính quốc tế như thể thao,… tên của họ sẽ được viết theo thứ tự là: tên riêng trước, họ sau.

Lịch sử tên họ của người Nhật

Trong lịch sử Nhật Bản, người dân được xem là tài sản của Nhật hoàng, cái tên sẽ phản ánh vai trò trong chế độ mà họ phụng sự. Trước thời Meiji, tên người Nhật (không thuộc tầng lớp quan lại, quý tộc và samurai) không bao gồm họ. Khi cần thiết, họ buộc phải dùng các từ khác thêm vào để không gây nhầm lẫn, cụ thể: Người thường thì thêm vào địa danh nơi sinh, thương nhân thì thêm vào tên cửa hàng hoặc thương hiệu, nông dân thì sẽ thêm tên cha của mình vào.

Lấy ví dụ dễ hiểu: 

Một người tên Haruka sinh ở làng Shirakawa thuộc tỉnh Gifu thì sẽ được gọi là “Haruka từ Shirakawa của Gifu”. Một người nông dân tên Taro, cha của anh là Nobu, thì người nông dân đó sẽ được gọi là “Taro, con của Nobu”. Một thương nhân tên Akira, có cửa hiệu là Yasuko, thì anh ta sẽ được gọi là Akira Yasuko.

Đến thời Meiji, chính phủ ra lệnh cho tất cả dân thường phải bổ sung họ vào sau tên riêng, điều này được quy định trong Luật Đăng ký Gia đình năm 1898. Từ đó, có những người chọn những họ có trong lịch sử, một số người lại chọn lấy họ mới thông qua nhiều hình thức khác nhau. Đó cũng là một trong những lý do vì sao mà các họ tại Nhật lại nhiều về số lượng và đa dạng về cách viết lẫn cách phát âm. Đồng thời, đây cũng là yếu tố khiến việc truy về tổ tiên nguồn cội của họ trở nên khó khăn.

Trong thời phong kiến, hầu hết tên người Nhật chỉ gồm họ và tên, không bao gồm chữ lót, ngoại trừ Hoàng gia Nhật Bản. Họ được gọi là myouji (苗字 hoặc 名字), uji (氏) hoặc sei (姓); tên được gọi là mei (名) hoặc shita no namae (下の名前). Nguyên nhân của việc gọi “tên” là “shita no mae”, nghĩa là “phía dưới của họ” là bởi vì khi viết theo chiều dọc, tên riêng sẽ nằm dưới họ.

Dù đều dùng để chỉ “họ” nhưng giữa myouji, uji và sei có sự khác biệt:

+ Myouji: là từ mà gia tộc chọn để tự gọi bản thân. Myouji được đặt theo chế độ phụ hệ trong gia tộc.

+ Uji: có ý nghĩa tương tự như myouji, về sau được gộp chung với myouji.

+ Sei: ban đầu mang ý nghĩa là “họ nội”. Đây là họ được Nhật hoàng ban cho và xem như một danh hiệu để thể hiện cấp bậc của đàn ông.

5 họ phổ biến nhất Nhật Bản và ý nghĩa

Phần lớn những họ có tại Nhật Bản ra đời từ cuối thế kỷ 19. Ý nghĩa đằng sau những họ đó phản ánh rất rõ ràng các tập quán văn hóa, tôn giáo và địa vị xã hội tại Nhật Bản một thời. Thông thường, họ mang tính chất tượng trưng, ​​thường biểu thị địa vị xã hội của một gia đình dựa trên nơi họ sinh sống. Những người thuộc tầng lớp cao thường bắt đầu sử dụng họ dựa trên nghề nghiệp, thành phố xuất xứ hoặc đặc điểm địa phương nơi sinh sống.

Họ Sato

Sato (佐藤) là một trong những họ phổ biến nhất tại Nhật. Nhật Bản có khoảng 2 triệu người mang họ Sato. “佐 - Sa” nghĩa là giúp đỡ, “藤 - to” nghĩa là hoa tử đằng.

Có khả năng họ Sato xuất phát từ ý nghĩa những ai hay giúp đỡ người khác hoặc tính tình hào phóng và sống gần cây tử đằng. Tuy nhiên, cũng có giả thuyết cho rằng họ Sato là hậu duệ của dòng tộc Fujiwara - thế lực đứng sau ngai vàng trong suốt Thời kỳ Heian.

Họ Suzuki

Suzuki (鈴木) cũng là một họ phổ biến tại Nhật, và quen thuộc với cả người Việt Nam. Suzuki mang ý nghĩa “gỗ chuông” hoặc “cây chuông”. Nhiều nguồn tin cho rằng Suzuki là cách đọc lái của “susuki” trong tiếng Nhật, có nghĩa là một loại cỏ lau Nhật Bản.

Truyền thuyết kể rằng dòng họ Suzuki xuất thân từ dòng dõi linh mục tên là Hozumi, sống tại nơi thuộc tỉnh Mie ngày nay. Tuy nhiên vẫn chưa có nguồn gốc rõ ràng nào về dòng họ này. Chỉ là các đền thờ Thần đạo thường sử dụng “suzu” tạo tiếng chuông leng keng để làm hài lòng “kami” (thần linh), nên người ta mới có truyền thuyết xuất thân dòng họ là từ tầng lớp linh mục mà thôi.

Họ Takahashi

Họ Takahashi (高橋) có nguồn gốc từ vùng phía Đông nước Nhật. Takahashi được ghép lại từ “高 - Taka” nghĩa là cao và “橋) - hashi” nghĩa là cây cầu. Dựa vào đặc điểm thời bấy giờ, họ được đặt theo địa vị xã hội hoặc nơi dòng họ sinh sống, rất có thể ban đầu, họ Takahashi được đặt bởi cho những người sống gần những cây cầu cao nổi tiếng hoặc có khi biểu thị địa vị xã hội của thời đại đó.

Họ Tanaka

Tanaka (田中) có thể là một họ quen thuộc đối với những ai học tiếng Nhật, bởi cái họ này xuất hiện rất thường xuyên trong những đoạn hội thoại, những ví dụ mẫu. Tanaka có nghĩa là “cánh đồng lúa nằm ở giữa làng” hoặc đơn giản là “giữa cánh đồng”, trong đó “田 - Ta” là đồng, ruộng và “中 - naka” là giữa, bên trong. Giả thuyết cho rằng một gia đình sở hữu một cánh đồng với một ngôi nhà ở giữa muốn thể hiện đặc điểm của mình và từ đó họ Tanaka ra đời.

Họ Watanabe

Watanabe (渡辺) vốn là một địa danh nơi hậu duệ của Hoàng đế Saga định cư vào thế kỷ thứ 8, thuộc địa phận tỉnh Osaka ngày nay. Người sáng lập ra dòng họ này được cho là một chiến binh tên Tsuna. Đó là người đã thực sự làm rạng danh nền văn hóa samurai vào khoảng thế kỷ 10 - 11.