Manga là gì? Phân biệt các thể loại manga thường gặp theo chủ đề và định dạng

Là một fan của truyện tranh Nhật Bản, liệu bạn có biết manga gồm những thể loại nào? Với lịch sử phát triển lâu dài và mức độ phổ biến ngày càng tăng trên toàn thế giới, các thể loại của manga vì thế cũng ngày một mở rộng.

Manga là gì?

Manga (漫画) là thuật ngữ chỉ các loại truyện tranh, tiểu thuyết đồ họa được sáng tác và xuất bản tại Nhật. Không giống như truyện tranh của phương Tây thường được in màu, truyện tranh Nhật Bản hầu như luôn được vẽ với hai màu đen - trắng, bản in màu thường chỉ sử dụng cho các ấn bản đặc biệt.

Về trình tự đọc, Manga được đọc từ phải sang trái và từ sau ra trước. Ngoài ra, những bộ manga được yêu thích cũng thường được chuyển thể thành anime (thuật ngữ chỉ phim hoạt hình Nhật Bản).

Sơ lược về lịch sử manga

Manga có một lịch sử rất phong phú và lâu dài, khởi đầu từ thế kỷ 12-13 với cuộn tranh "Choju-jinbutsu-giga" (tạm dịch: Biếm họa người và động vật), gồm nhiều bức tranh mô tả một số loài động vật với hành vi giống con người. Tuy nhiên cuộn tranh này chỉ có hình ảnh, không đi kèm chú thích hay lời thoại. 

Khái niệm về manga bắt đầu thành hình vào thời Edo (1603-1867), khi cuốn sách tranh có tên "Toba Ehon" được phát hành. Sau đó, vào cuối thế kỷ 18, sự phổ biến của manga tăng lên cùng với việc phát hành các tác phẩm như sách tranh "Shiji no Yukikai" của Santo Kyoden.

Vào đầu thế kỷ 19, hai cuốn manga đã được xuất bản gồm “Manga Hyakujo” của Aikawa Minwa và “Hokusai Manga” của danh họa Hokusai (1760-1849). Sau đó, vào năm 1876, Rakuten Kitazawa xuất bản các tác phẩm của mình và ông cũng được xem là họa sĩ truyện tranh chuyên nghiệp đầu tiên. Kitazawa cũng là người sử dụng thuật ngữ “manga” theo nghĩa hiện đại của từ này.

Trong suốt thế kỷ 19 và bước sang thế kỷ 20, các kỹ thuật được sử dụng trong ngành in ấn đã trở nên hiệu quả hơn. Vì vậy, các họa sĩ Nhật Bản đã tận dụng chúng để xuất bản các truyện tranh phê phán chính trị và giới cầm quyền. Kết cục là chính phủ bắt đầu kiểm duyệt các họa sĩ và đóng cửa nhiều nhà xuất bản của họ.

Sau khi Mỹ chiếm đóng Nhật Bản, phong cách truyện tranh Mỹ (comic) đã có ảnh hưởng rõ rệt đến phong cách của manga. Đơn cử như Tezuka Osamu (1928 – 1989), một họa sĩ truyện tranh Nhật Bản, đã tạo ra các tác phẩm như "Astro Boy" (1952 – 1968) kết hợp các chủ đề phương Tây với những yếu tố manga truyền thống.

Ngày nay manga đã phát triển thành một cơn sốt trên toàn thế giới với nhiều ấn phẩm thuộc nhiều thể loại, sở hữu lượng độc giả khổng lồ ở hầu hết mọi quốc gia. Manga còn được chuyển thể thành anime, phim ảnh và trò chơi điện tử, thu hút sự quan tâm của nhiều người hâm mộ.

Các thể loại manga chính

Shoujo manga

Shoujo manga hoặc Shojo manga (少女マンガ) hay truyện tranh thiếu nữ hướng đến các cô gái từ 18 tuổi trở xuống và tập trung vào yếu tố lãng mạn, tình bạn cùng sự hài hước như Sailor Moon. Nét vẽ của truyện thường theo hướng lý tưởng hóa, với cảm xúc được truyền tải thông qua đôi mắt to, biểu cảm gương mặt cùng các biểu tượng như hoa. Dù đối tượng mục tiêu chính là các cô gái nhưng cũng có cả độc giả nam.

Một trong những họa sĩ tiên phong của thể loại shoujo manga là Tezuka Osamu với bộ truyện kinh điển "Princess Knight" kể về Sapphire - người được sinh ra là con gái nhưng bị một thiên thần nghịch ngợm tên là Tink trao nhầm trái tim nam giới. Các vấn đề về bản dạng giới xuất hiện dồn dập và gay gắt trong những trang tiếp theo của câu chuyện hấp dẫn này.

Josei manga

Josei manga (女性マンガ) là thể loại manga nhắm đến độc giả nữ trưởng thành, trong độ tuổi từ 18 đến 40. Hình vẽ ít tính lý tưởng hóa hơn so với shoujo, cốt truyện cũng trưởng thành hơn và tập trung vào yếu tố lãng mạn hiện thực, cùng các chủ đề khác.

Chẳng hạn, tác phẩm "Willow Tree" của Hagio Moto kể câu chuyện đau lòng về hồn ma của một người mẹ chứng kiến ​​các mùa đến rồi đi trong khi con trai bà dần trưởng thành.

Shounen manga

Shounen manga (少年マンガ) là thể loại manga dành cho đối tượng thiếu niên nam từ 10 đến 18. Truyện Shounen được lý tưởng hóa và thường có các cảnh hành động, với nhiều chủ đề như phiêu lưu, thể thao, tình bạn, sự đấu tranh vượt qua nghịch cảnh.

Những câu chuyện có chủ đề tương tự Shounen nhưng với cốt truyện nâng cao hơn, nhắm đến nam giới lớn tuổi hơn thì được gọi là Seinen manga.

Shounen có lẽ sở hữu phạm vi tiếp cận rộng nhất trong tất cả các thể loại manga bởi lượng độc giả nữ của nó cũng vô cùng đông đảo. Những cảnh hành động và mạch truyện hấp dẫn giúp Shounen trở nên gây nghiện và nổi tiếng toàn thế giới.

Một ví dụ kinh điển về manga Shounen là "One Piece" của Oda Eiichiro, kể về cuộc phiêu lưu của cậu bé người cao su Luffy và các đồng đội trên con tàu cướp biển để tìm kiếm kho báu One Piece huyền thoại.

Shounen thường được xuất bản trên các tạp chí, chẳng hạn như tuần san Shounen Jump của Shueisha. Hai ví dụ kinh điển về manga Shounen, ban đầu được xuất bản trên tạp chí Jump, là Captain Tsubasa của Takahashi Yoichi và Dragon Ball của Toriyama Akira.

Gekiga manga

Gekiga (劇画マンガ), nghĩa đen là “những bức tranh kịch tính”, là một thể loại manga dành cho người lớn với lối kể chuyện phức tạp, thẩm mỹ mang tính chiều sâu. Bậc thầy của thể loại manga này là Saito Takao, tác giả của "Golgo 13". Bộ truyện này của ông bắt đầu được xuất bản cách tuần vào năm 1968 trên tạp chí Big Comic của Shogakukan.

Câu chuyện xoay quanh Duke Togo - một sát thủ chuyên nghiệp, ít nói, hoạt động với bí danh Golgo 13 - cái tên gây ra nỗi sợ cho các mục tiêu của anh ta. Nó được ghép từ "Golgotha", ngọn đồi nơi Chúa Kitô bị đóng đinh và số 13, một con số không may mắn.

Shounen-ai/Boys Love

Shounen-ai (少年愛) hay Boys love (BL) kể về chuyện tình lãng mạn giữa các chàng trai, tuy nhiên hầu hết độc giả của thể loại này là phụ nữ và đối tượng hướng đến cũng là nữ giới. Trọng tâm là sự nảy nở của mối tình lãng mạn giữa những chàng trai trẻ, giữa họ thường có những sự cộng hưởng cảm xúc sâu sắc.

Người tiên phong về thể loại BL là Takemiya Keiko. Tác phẩm "Kaze to ki no uta" (Bài ca cây hòa vào gió) của bà đã định hình lĩnh vực này bằng cách khắc họa tinh vẻ đẹp của các cậu trai trẻ (bishounen) trong bối cảnh một trường nội trú ở miền nam nước Pháp.

Manga phiêu lưu

Manga phiêu lưu (冒険マンガ – Bouken manga) là một trong những chủ đề chính của truyện tranh Nhật Bản và chắc chắn nằm trong những thể loại phổ biến nhất. Nó thường gắn liền với Shounen manga và được ưa chuộng bởi mọi đối tượng. One Piece, Fairy Tail hay Hunter X Hunter là một số đại diện của dòng manga này.