Câu chuyện về cụ bà hơn 90 tuổi vẫn miệt mài xé giấy vụn thành tranh

Năm nay bà Kimura Setsu đã 93 tuổi và đang tận hưởng niềm vui cuộc sống qua những bức tranh đẹp đẽ mà bình dị từ nghệ thuật xé giấy dán tranh.

Tại Nhật có một loại hình nghệ thuật độc đáo gọi là "Chigiri-e - ちぎり絵", mang nghĩa là tranh xé giấy với "Chigiri" là xé và "-e" là tranh. Đây là kỹ thuật dùng các loại giấy nhiều màu sắc khác nhau xé ra và dán lại theo từng vị trí để tạo thành một bức tranh. 

Chigiri-e có từ thời Heian, khoảng những năm đầu thế kỷ 11. Lúc này tranh thường được tạo từ loại giấy Washi truyền thống với màu sắc cơ bản là vàng, xanh, trắng. Về sau các kiểu giấy khác nhau dần được đưa vào sử dụng, sắc tranh cũng trở nên phong phú, đa dạng hơn trước.

Nghệ thuật tranh xé giấy này được nhiều đối tượng đón nhận, từ trẻ em đến người lớn tuổi vì nó đơn giản, mộc mạc, dễ tiếp thu và cũng dễ thực hành. 

Và cụ bà Kimura Setsu ở tỉnh Nara đã đến với bộ môn Chigiri-e để tìm thấy niềm vui sống, tiếp tục cống hiến cho đời những nét đẹp nghệ thuật chân thực, giản đơn về cuộc đời. Những tác phẩm Chigiri-e của bà đã được giới thiệu trên trang twitter 93歳セツの新聞ちぎり絵 (Tranh xé dán báo giấy của bà Setsu 93 tuổi). Điều thú vị là tên của tài khoản mạng xã hội này sẽ cập nhật theo số tuổi của bà qua mỗi năm. 

Bà Setsu bắt đầu tạo ra những bức tranh xé giấy từ tháng tháng 01/2019, lúc ấy bà đã 90 tuổi. Trước đó bà rơi vào trạng thái muộn phiền, đau khổ vì trải qua quãng thời gian mất đi người chồng yêu dấu là ông Kimura Iko khi ông qua đời vào tháng 11/2018. Con cháu trong nhà rất quan tâm, chú ý đến sức khỏe và tâm trạng của bà. Thế rồi cô Sachiko, con gái cả của bà Setsu đã nghĩ ra cách xé dán thủ công và khuyên bảo, giúp đỡ mẹ mình học về Chigiri-e để bà quên đi nỗi buồn và tìm thấy một công việc tạo nên niềm vui sống mới.

Ban đầu thì bà Setsu rất miễn cưỡng và không hứng thú với chuyện này vì bà chưa từng học mỹ thuật hay vẽ tranh, cắt dán nghệ thuật gì. Trước đây bà thường quanh quẩn trong căn bếp làm nội trợ hay chăm lo việc đồng áng, nuôi dạy con cái, chăm sóc chồng con nên không có sở thích hay đam mê gì về nghệ thuật. 

Nhưng ở cái tuổi gần đất xa trời nhờ sự khích lệ của con gái cùng người thân trong gia đình thì bà lại theo đuổi Chigiri-e và dành hầu hết thời gian còn lại của cuộc đời để tạo nên những bức tranh tuyệt đẹp từ việc xé giấy dán tranh.

Mỗi ngày bà dành ít nhất là 6 tiếng đồng hồ với công việc sáng tạo tranh xé dán. Bà bắt đầu công việc từ lúc sáng sớm và dành thời gian để phân loại, lựa chọn màu giấy. Nguyên liệu mà bà dùng đều là giấy vụn không còn giá trị sử dụng nữa như áp phích, tạp chí, sách báo đã cũ. Bà sẽ lọc chúng ra và chọn những giấy màu thích hợp và xé rồi dán chúng theo hình mẫu minh họa. Cháu gái là người giúp bà vẽ phác thảo hình mẫu và sau đó chụp lại các tác phẩm của bà khi đã hoàn thành rồi đăng lên mạng xã hội.

Tác phẩm của Setsu thường diễn tả những đồ vật thông thường, món ăn hằng ngày mà bà yêu thích hay động vật nhỏ xoay quanh cuộc sống của con người. Tranh của bà toát lên vẻ ấm áp, đơn sơ mộc mạc và mang nét thơ mộng, cổ điển. Khi những bức tranh ấy được giới thiệu, đăng tải lên mạng xã hội đã “gây sốt” và thu hút sự chú ý của cư dân mạng. Nhiều người đánh giá là bà Setsu đã tạo ra chiều sâu trong tác phẩm của mình thông qua việc sử dụng hài hòa, đầy sáng tạo giữa các kết cấu và màu sắc, làm nổi bật lên vẻ chân thực, sống động và tính nghệ thuật của mỗi đồ vật, cảnh sắc mà bà sáng tạo nên.

Chuyện về bà Setsu đã truyền cảm hứng đến mọi người với cách sống tích cực về tinh thần lao động sáng tạo dù ở bất cứ độ tuổi nào. Qua đó công việc sáng tạo nghệ thuật của bà đã quảng bá vẻ đẹp truyền thống của nước Nhật với Chigiri-e, thôi thúc bạn bè quốc tế tìm hiểu và khám phá về các loại hình nghệ thuật độc đáo của xứ Phù Tang.

Giờ đây bà Setsu sống vui vẻ mỗi ngày với công việc xé giấy dán tranh bên những người thân yêu trong gia đình và con mèo nhỏ có tên Fujiang. Ngày xưa bà chỉ là một người vợ, người mẹ bình thường nhưng hiên tại ở tuổi 93 bà đang theo đuổi niềm đam mê với nghệ thuật và thực hiện được ước mơ của bản thân, bà trở nên nổi tiếng được mọi người biết đến, nể phục và kính trọng, xem như một nghệ nhân Chigiri-e. 

Tranh của bà đã được sưu tầm, tuyển tập in thành sách, được sử dụng làm post card và mang đi triễn lãm. Tháng 10/2021, những tác phẩm của bà đã được giới thiệu tại buổi triển lãm ở Tokyo và khắp nước Nhật. Câu chuyện về bà Setsu cho chúng ta thấy không bao giờ là quá muộn để bạn theo đuổi và thực hiện đam mê của bản thân.

Dưới đây là những bức tranh xé giấy của cụ bà Kimura Setsu: