Chikan: Phải làm gì khi bị quấy rối tại nơi công cộng?

Những kẻ quấy rồi tình dục tại nơi công cộng, đặc biệt là tàu điện ngầm luôn là nỗi ám ảnh của người Nhật.

Chikan (痴漢) trong tiếng Nhật chỉ những kẻ quấy rối người khác tại nơi công cộng, vì biết rằng khó có thể tìm được bằng chứng kết tội và nạn nhân thường sẽ quá xấu hổ để có thể tố cáo. Từ này không thể hiện giới tính, quốc gia, độ tuổi, mà bất cứ ai có hành vi quấy rối tình dục người khác tại nơi công cộng (bao gồm hành động và lời nói), đều sẽ gọi chung là Chikan. Nơi mà những đối tượng này ưa thích là địa điểm công cộng đông người, đặc biệt là trên xe buýt, tàu điện ngầm. 

Người Nhật có thói quen sử dụng tàu điện ngầm để di chuyển nên việc các toa luôn chật kín người là điều thường xuyên xảy ra, đó là cơ hội thuận lợi để các Chikan hành động. Chúng thường chạm/ chụp ảnh phần dưới của nạn nhân, vì đây là chỗ khuất tầm nhìn của mọi người. Nếu bị nạn nhân phản ứng gay gắt, hắn sẽ đổ cho việc chen lấn dẫn đến vô tình chạm phải và đương nhiên, những hành vi này sẽ không thể bị kết tội.

Nạn nhân có thể là bất kì ai

Trong cuộc khảo sát do các công ty xe lửa thực hiện, có tới 70% phụ nữ trẻ nói rằng họ đã từng bị đụng chạm, chủ yếu là trên các chuyến tàu. Một số tuyến đã đưa vào hoạt động các toa chỉ dành cho phụ nữ vào những thời điểm đông đúc để hạn chế điều này. Không chỉ phụ nữ Nhật là nạn nhân của hiện trạng trên mà bất cứ ai cũng có thể gặp phải nguy cơ. Trang Savvy Tokyo đã nhận được những chia sẻ của người từng gặp phải Chikan cho biết sự việc này đã ảnh hưởng đến tâm lý của họ như thế nào. 

Ako, 26 tuổi, người Nhật

“Khi còn là học sinh trung học, mỗi ngày tôi phải mất một giờ trên tàu đông nghẹt người để đến trường và Chikan xảy ra với tôi hầu như mọi ngày. Khi tàu hơi rung chuyển, tay của họ sẽ vô tình chạm vào một nơi nào đó trên cơ thể của tôi. Ban đầu, tôi nghĩ đó là tai nạn, nhưng tần suất của việc này diễn ra liên tục. Điều duy nhất mà tôi ở độ tuổi ấy có thể làm là nhanh chóng xuống trạm gần nhất để thoát khỏi kẻ đó, đồng nghĩa với việc bị trễ học.

Tôi không bao giờ có thể chịu đựng được điều đó, tôi cảm thấy trống rỗng và luôn cố gắng tránh nghĩ về những tình huống đã xảy ra. Tuy nhiên, những điều xấu xa ấy đã ảnh hưởng đến tâm lý và những mối quan hệ trong cuộc sống, tôi luôn tự hỏi liệu Chikan là một việc bình thường? Nhưng giờ đây khi đã trưởng thành, tôi biết rằng bản thân hay bất cứ ai đều không có lỗi, mà những kẻ Chikan mới đáng bị trừng phạt".

Jo, 37 tuổi, người Úc, hơn 11 năm sống ở Nhật Bản

"Tôi đang sống ở Osaka và làm việc cho một công ty tuyển dụng vào thời điểm tôi gặp Chikan lần đầu tiên. Tàu điện ngầm là phương tiện chính tôi sử dụng khi đi làm. Tôi có vóc dáng cao nên chưa bao giờ cảm thấy bị đe dọa hoặc gặp rủi ro ở bất cứ đâu. Nhưng sự việc xảy ra đã buộc tôi phải suy nghĩ lại. Hôm ấy đang là mùa xuân nên tôi mặc váy ngắn, khi đang nghe nhạc trên tàu thì tôi cảm nhận được có thứ gì đó chạm vào sau đùi. “Có thể là túi của ai đó”, tôi nghĩ vậy. Nhưng ngay lúc ấy, thứ đó lại di chuyển lên trên, chạm vào phần viền quần lót của tôi. Tôi hoàn toàn sững sờ, choáng váng và muốn ngất xỉu ngay lập tức. Vì đang đối mặt với lớp kính trên tàu nên tôi có thể thấy rõ mặt của anh ta, bình thản như trong một bộ phim kinh dị. Tôi cố gắng nhích ra xa hết mức nhưng không thể vì tàu quá chật. Khi tàu đến trạm tiếp theo, tôi xuống ngay tại đó.

Nhưng điều đáng sợ hơn là, khi tôi kể chuyện này với mọi người, kể cả sếp, không ai khuyên tôi báo điều này với cảnh sát. Một đồng nghiệp nam còn nói rằng vì tôi có đôi chân dài nên phải cẩn thận hơn, như tất cả mọi thứ xảy ra đều là do tôi vậy". 

Gương mặt của kẻ quấy rối phản chiếu trên kính một nét bình thản, dửng dưng như trong bộ phim kinh dị.

Đây chỉ là hai trong số hàng ngàn phụ nữ phải chịu cảnh quấy rối tình dục ngay tại nơi công cộng. Theo số liệu thống kê vào năm 2017, có khoảng 1.750 trường hợp quấy rối được báo cáo, 30% trong số đó xảy ra vào giờ cao điểm 7 giờ sáng và 9 giờ sáng, 51,3% tổng số trường hợp Chikan xảy ra trên tàu, trong khi 20% xảy ra ở các nhà ga. Với tính chất xảo quyệt của hành vi và khó khăn trong việc khởi tố vụ án, con số thực tế có khả năng cao hơn nhiều.

Những quan niệm sai lầm 

Khi có bất cứ một vụ xâm hại tình dục nào xảy ra, câu đầu tiên bạn nghe được là gì? “Chắc là do mặc đồ hở hang quá chứ gì!” Chính những suy nghĩ và định kiến đổ lỗi cho nạn nhân đã khiến nhiều người bị quấy rối không dám tố cáo sự việc. Tuy nhiên, Ayako Uchiyama, người đứng đầu cuộc khảo sát về Chikan cho biết người ta thường nghĩ những phụ nữ mặc quần áo hở hang sẽ là mục tiêu cho tội phạm tình dục, nhưng không phải vậy. Các nghi phạm trong các vụ án tội phạm tình dục khi được hỏi tại sao họ lại chọn người đó để tấn công, ít hơn 5% cho biết do nạn nhân mặc quần áo hở hang. Lý do phổ biến nhất được đưa ra là “họ có vẻ như sẽ không báo cảnh sát”, 45%. Trong các trường hợp có hành vi khiếm nhã, lý do phổ biến nhất là “họ có vẻ nhu mì hoặc tôi không nghĩ họ có thể chống đối tôi”, 48%.

Chikan không chỉ là mối đe dọa đối với phụ nữ, chúng còn là mối đe dọa với toàn xã hội.

Phải làm gì khi bạn bị tấn công?

Ngày nay, #MeToo, phong trào chống quấy rối và bạo hành tình dục, đang diễn ra mạnh mẽ tại Nhật Bản và nhiều nơi trên thế giới. Nhiều phụ nữ đã dũng cảm lên tiếng để tố cáo những bất công mà họ đã phải chịu đựng và những nạn nhân của Chikan cũng có quyền như thế. 

Nếu có thể, hãy lên tiếng

Nếu bạn thấy mình gặp nguy hiểm, hãy la lên để tìm kiếm sự giúp đỡ của những người xung quanh, đồng thời làm cho những kẻ Chikan chột dạ và ngưng hành động sai trái. Việc có được sự can đảm để làm điều đó có thể khó khăn, tuy nhiên, một khi vượt qua được chướng ngại tâm lý thì bạn sẽ được bảo vệ.

Tìm nhân viên phục vụ nhà ga

Tại đây, bạn có thể báo cáo về vụ việc. Bạn cũng có thể dẫn theo thủ phạm hoặc nhờ người khác áp giải nếu được để hắn phải nhận bản án trừng phạt thích đáng.

Nếu bạn quá sợ hãi để nói bất cứ điều gì

Hãy rời khỏi hiện trường càng nhanh càng tốt. Xuống xe ở điểm dừng tiếp theo, tìm một chút thời gian để bình tâm, nhưng đừng xấu hổ và buồn phiền vì bạn không có lỗi. Sự an toàn của bạn luôn phải là ưu tiên số một, vì vậy hãy làm những gì bạn cảm thấy đúng.

Nói chuyện với ai đó

Đôi khi, cách tốt nhất để vượt qua một việc là nói ra, cho dù với bạn bè, gia đình hay một chuyên gia. Thật không may, tấn công tình dục là một chuyện quá phổ biến, đặc biệt là đối với Chikan khó có thể tìm được bằng chứng kết tội, điều này cho phép nhiều thủ phạm trốn tránh hành động của mình. Nhưng khi bạn dám nói ra, dám đối mặt thì áp lực tâm lý sẽ không còn nữa.

Xem thêm:  Hướng dẫn đi tàu điện ngầm ở Tokyo