Người Nhật chứng minh chim sử dụng từ ngữ trong giao tiếp

Chim hay các loài động vật khác có thể giao tiếp bằng từ ngữ và ngữ pháp là điều tưởng như chỉ có trong phim hoạt hình. Tuy nhiên, giờ đây, bạn có thể phải suy xét lại sau khi biết về nghiên cứu của Toshitaka Suzuki.

Một nghiên cứu về chim bạc má Nhật Bản, loài chim thường sống ở các khu rừng và công viên ở quốc gia này, lần đầu tiên chứng minh rằng động vật giao tiếp bằng cách sử dụng từ ngữ và ngữ pháp.

Toshitaka Suzuki, 38 tuổi hiện là phó giáo sư tại Trung tâm Hakubi thuộc Đại học Kyoto. Ông đã nghiên cứu về giao tiếp của động vật, cụ thể là loài chim bạc má Nhật Bản (hay còn gọi là bạc má phương Đông) trong suốt 16 năm qua.

Suzuki bắt đầu quan tâm đến chim bạc má Nhật Bản khi còn là sinh viên năm hai của Viện Khoa học tại Đại học Toho. Trong một lần đi vào khu rừng tại Karuizawa, tỉnh Nagano, ông chứng kiến một con chim bạc má Nhật Bản bỗng kêu tiếng “hee-hee” và ngay sau đó, cả đàn đồng loạt bay đi. Phía bên trên bầu trời, diều hâu, kẻ thù của loài chim này xuất hiện.

Chính nhờ trải nghiệm này, Suzuki bị thuyết phục rằng bạc má Nhật Bản sử dụng nhiều cách giao tiếp khác nhau. Do vậy, ông đã biến khu rừng thành phòng thí nghiệm để nghiên cứu loài chim này. Mỗi năm, ông dành từ 6 đến 8 tháng trong rừng, liên tục như vậy 16 năm.

Điều đầu tiên mà nhà nghiên cứu Suzuki thực hiện là chứng minh những chú chim cũng sử dụng từ ngữ. Ông đã đặt một con rắn nhồi bông trong lớp da rắn thật bên dưới tổ chim để quan sát và xác nhận trong trường hợp này, tiếng kêu đặc trưng là “jar-jar”. Điều đặc biệt là chúng không kêu như vậy với những kẻ thù được nhồi bông khác, chẳng hạn như diều hâu.

Tiếp đó, ông dùng loa phát tiếng kêu “jar-jar” và những con chim nhanh chóng kiểm tra phía dưới tổ, dưới mặt đất để xem có rắn hay không. Tuy nhiên, Suzuki cho biết “điều này chưa đủ để chứng minh ‘jar-jar’ là một từ bởi vì chim có xu hướng phản xạ là nhìn xuống”.

Quyết tâm tìm ra sự thật, ông nảy ra ý tưởng về nhiều thí nghiệm khác. Chẳng hạn như, Suzuki đã lấy cây gậy buộc vào sợi dây rồi treo nó lên cành cây, sau đó cho âm thanh “jar-jar” phát ra từ loa khi cây gậy chuyển động, giống như con rắn đang trèo lên thân cây.

Trong hầu hết những lần thí nghiệm, chim đều chú ý đến cây gậy khi âm thanh “jar-jar” vang lên và luôn kiểm tra xem có phải rắn thật hay không. Với những tiếng kêu khác, hành vi này hầu như không xuất hiện. Do vậy, nhà khoa học lý giải rằng khi nghe thấy “jar-jar”, chim bạc má Nhật Bản cho rằng có một con rắn ở gần chỗ chúng và do vậy đã nhầm cây gậy với loài bò sát này.

Những kết quả nghiên cứu của Suzuki đã được công bố trên “Các báo cáo của Viện Hàn lâm Khoa học Hoa Kỳ” vào năm 2018. Đây là lần đầu tiên một nghiên cứu cho thấy động vật có sử dụng từ ngữ.

Ngoài ra, Suzuki cũng thí nghiệm xem chúng có sử dụng ngữ pháp hay không. Trọng tâm nghiên cứu của ông là âm thanh “pee-tsupi” (cảnh báo) và “ji-ji-ji-ji” (tụ tập xung quanh), đây là hai tiếng kêu mà loài này phát ra khi chúng muốn đánh đuổi kẻ thù. Khi nghe thấy những tiếng này, đàn chim tập trung lại gần và đe dọa kẻ thù, không quên quan sát xung quanh.

Tuy nhiên, nếu thứ tự của hai tiếng kêu trên bị đổi lại thành “ji-ji-ji-ji pee-tsupi”, đàn chim không cảnh giác, cũng không tụ tập lại. Nói cách khác, Suzuki cho rằng chúng có thể nhận biết nghĩa của tiếng kêu thông qua trật tự từ, hay chính là ngữ pháp.

Đã có khá nhiều báo cáo về việc động vật có thể sử dụng ngôn ngữ riêng, nhưng chưa được chứng minh một cách khoa học. Suzuki bày tỏ: “Những nghiên cứu về ngôn ngữ của động vật không có nhiều tiến triển khả quan do nhận định cho rằng con người hoàn toàn khác biệt so với các loài động vật khác. Tôi hy vọng phương pháp của mình có thể được sử dụng như một tư liệu tham khảo cho nghiên cứu sâu hơn về các loài động vật khác.

Mục tiêu tương lai của ông Suzuki là tạo ra một lĩnh vực “ngôn ngữ động vật” để giúp con người hiểu sâu hơn về cách động vật giao tiếp với nhau.

kilala.vn