Phiên chợ Boro-ichi và tình yêu của người Nhật với đồ cũ
Diễn ra chỉ bốn ngày một năm, mỗi ngày đón tới 200.000 lượt khách, phiên chợ Boro-ichi hơn 400 năm tuổi ở Setagaya là sự kiện mà cộng đồng địa phương luôn háo hức đón chờ. Ngoài việc được lạc vào thế giới của những món đồ cũ, khi đến đây, bạn sẽ có cơ hội hiểu thêm về tinh thần mottainai và văn hóa đồ cổ của người Nhật. Phiên chợ Boro-ichi gần nhất sẽ diễn ra vào ngày 15-16/01 này, đừng bỏ lỡ nhé!
Với người Nhật, một món đồ được đánh giá cao không chỉ ở vẻ đẹp mà còn bởi thời gian, ký ức chúng đã trải qua cùng người chủ. Thậm chí trước khi đến tay người sử dụng thì tinh thần và suy nghĩ của người thợ thủ công làm ra món đồ cũng đã được chứa đựng bên trong nó.
Bên cạnh đó, “mottainai” – khái niệm quen thuộc chỉ việc trân trọng mọi vật xung quanh mà không lãng phí bất kỳ điều gì cũng có ảnh hưởng không nhỏ đến thái độ của người Nhật với đồ cũ. Người xưa có câu “小豆3粒包める布は捨てるな” (Chớ bỏ đi mảnh vải gói vừa ba hạt đậu), chính là thể hiện tinh thần này.
Ngày nay, săn lùng đồ cũ đang trở thành xu hướng trên toàn thế giới. Kết hợp với “văn hóa đồ cũ” lâu đời và tính thẩm mỹ độc đáo, Nhật Bản chính là thiên đường cho những ai sở hữu niềm đam mê này.
Tại Tokyo có vô số cửa hàng đồ cũ, mỗi tuần cũng luôn có một vài phiên chợ đồ cũ nào đó được tổ chức. Nổi bật trong số đó là Setagaya Boro-ichi – phiên chợ đã được Chính quyền Tokyo chỉ định là Tài sản văn hóa dân gian phi vật thể vì ý nghĩa văn hóa, lịch sử đặc biệt.
Lịch sử của phiên chợ Boro-ichi
Setagaya Boro-ichi (世田谷ボロ市), thường gọi ngắn gọn là Boro-ichi, là chợ trời được tổ chức định kỳ hai lần một năm vào các ngày 15 – 16 tháng 12 và 15 – 16 tháng 1. Mỗi phiên họp chợ có khoảng 700 gian hàng tham gia, tập trung ở Phố Boro-ichi ngay phía trước di tích lịch sử Setagaya Daikan Yashiki (văn phòng của “Daikan” – chức vụ tương đương thống đốc vào thời Edo).
Lịch sử của phiên chợ này bắt đầu vào thời Azuchi-Momoyama, cụ thể là năm 1578 khi lãnh chúa lâu đài Odawara là Ujimasa Hojo cho tổ chức họp chợ tại đây. Bấy giờ chợ có tên là Rakuichi, diễn ra 6 lần mỗi tháng và là nơi người dân được miễn thuế thị trường, tự do mua bán sản phẩm.
Sau khi gia tộc Hojo thất bại dưới tay Toyotomi Hideyoshi, Rakuichi cũng mất đi sự nhộn nhịp vốn có. Người dân vẫn duy trì truyền thống này nhưng giảm xuống chỉ còn một lần họp chợ vào cuối năm, với những sản phẩm như nông cụ và đồ trang trí năm mới được bày bán.
Đến những năm 1890, vải cũ và quần áo cũ trở thành mặt hàng phổ biến nhất tại phiên chợ, khiến biệt danh “Boro-ichi” ra đời rồi dần dà trở thành tên gọi chính thức. Phiên chợ lúc bấy giờ cũng được tổ chức thành hai đợt như hiện nay. Và đến đây, có thể bạn sẽ thắc mắc liệu “Boro-ichi” là gì.
“Boro” trong tiếng Nhật có nghĩa là vải vụn đã cũ hoặc sờn rách, còn "ichi" là chợ, như vậy có thể hiểu "Boro-ichi" (ボロ市) chính là “chợ bán vải cũ”.
Vào thời bấy giờ, nông dân thường mua những mảnh vải cũ này về để may quần áo lao động hoặc bện dép waraji vải thay vì dùng rơm. Đối với nhà nông, làm dép waraji là một công việc phụ để kiếm thêm thu nhập lúc nông nhàn, đặc biệt là trong mùa đông.
Người ta nói rằng số lượng sạp hàng của Boro-ichi duy trì từ 800 - 900 từ thời Taisho đến thời Showa và đạt tới 2.000 gian vào thời kỳ đỉnh cao.
Có gì tại Boro-ichi?
Trước tiên có một lưu ý rằng nếu bạn ngại chỗ đông người, có lẽ nên cân nhắc kỹ về ý định ghé thăm Boro-ichi. Với lượng khách trung bình khoảng 200.000 người mỗi ngày, dù đến sớm vào buổi sáng thì phiên chợ cũng đã khá đông đúc. Vào giờ cao điểm tầm trưa, lượng người đổ về sẽ chật kín lối đi khiến việc di chuyển trở nên khó khăn, có lúc bạn sẽ thấy mình bị cuốn theo dòng người mà không thể đi theo ý mình.
Nếu bạn không phiền điều này và là một người đam mê đồ cổ, muốn trải nghiệm văn hóa chợ trời Nhật Bản, Boro-ichi sẽ cho bạn nhiều bất ngờ thú vị.
Tại đây vẫn có quần áo và vải vóc cũ, bao gồm cả kimono và obi... như phiên chợ thời xưa, nhưng số loại mặt hàng thì rất đa dạng, từ gốm sứ, trang sức, sách báo, bàn thờ, phụ kiện cho đến cả những món đồ cổ hiếm có khó tìm.
Và cũng như bất kỳ một phiên chợ đồ cũ nào, bạn sẽ có cơ hội săn được một vài món hời nếu may mắn (và biết cách). Những món đồ này cũng có thể trở thành món quà lưu niệm thú vị cho chuyến đi.
Và mặc dù các gian đồ cũ là chủ đạo nhưng nhiều mặt hàng thiết thực như đồ ăn thức uống, cây trồng ngày nay cũng xuất hiện tại phiên chợ. Cùng với đó là các gian hàng bán đồ mới, đặc biệt là các sản phẩm thủ công như hộp bento gỗ, đũa và nhiều phụ kiện, trang phục khác nhau.
Chưa hết, Boro-ichi cũng nổi tiếng với một đặc sản có tên là Daikanmochi – bánh mochi phủ một trong ba loại topping đậu đỏ, bột đậu nành, củ cải bào, chỉ được bán vào ngày họp chợ. Thông thường sẽ mất đến một tiếng hoặc thậm chí hơn cho việc xếp hàng, vì vậy bạn nên cân nhắc tùy theo quỹ thời gian của bản thân.
Ngoài ra cứ 5 năm một lần, tại đây sẽ đồng thời tổ chức “lễ diễu hành Daikan” (代官行列), tái hiện cuộc tuần tra của Daikan trong thời Edo để duy trì trật tự công cộng. Lần gần nhất sự kiện này được tổ chức là vào phiên chợ cuối năm 2022, đầu năm 2023 nên nếu không có gì thay đổi, bạn có thể chiêm ngưỡng lễ diễu hành trong phiên chợ cuối năm 2027 và đầu năm 2028.
Sau khi trải nghiệm bầu không khí độc đáo và mua sắm tại Boro-ichi, khu vực lân cận vẫn còn rất nhiều điều để dành thời gian khám phá. Nếu bạn muốn tiếp tục hành trình “săn” đồ cũ, đặc biệt là quần áo cũ, có thể bắt tàu đến Shimokitazawa. Nơi đây cũng không thiếu những nhà hàng, quán cà phê độc đáo, là địa điểm ghé thăm thường xuyên của giới trẻ Nhật Bản.
Hoặc từ Boro-ichi, chỉ cần đi bộ 15 phút là bạn sẽ đến được Gotokuji – ngôi chùa nổi tiếng với những tượng mèo chiêu tài. Khu phố từ chùa đến Ga Gotokuji rất yên tĩnh và phảng phất nét hoài cổ với nhiều quán cà phê, nhà hàng và cửa hàng lưu niệm dễ thương, một số còn lấy chủ đề mèo. Đây sẽ là nơi lý tưởng để bạn thư giãn và nạp năng lượng nếu cảm thấy “tụt pin” sau khi tham gia vào phiên chợ đông đúc.
Những lưu ý khi ghé thăm Boro-ichi
Dưới đây là một vài kinh nghiệm để chuyến khám phá phiên chợ của bạn sẽ dễ dàng hơn.
- Phiên chợ mở cửa từ 9 giờ sáng và đến càng sớm thì dòng người càng đỡ đông đúc.
- Trang phục gọn gàng, dễ di chuyển. Hãy mang một đôi giày thoải mái để đi lại dễ dàng. Ngoài ra thời điểm này cũng là mùa đông ở Nhật, bạn nên lưu ý giữ ấm.
- Mang theo túi xách để đựng đồ và lại bảo vệ môi trường.
- Tại đây không có bãi đậu xe. Bạn nên sử dụng phương tiện công cộng như tàu, xe buýt.
- Cẩn thận không để bị lạc nhau, đặc biệt nếu đi với trẻ nhỏ.
kilala.vn
Setagaya Boro-ichi
- Thời gian: 15-16/12 và 15-16/01, từ 9:00 - 20:00
- Địa điểm: Boroichi-dori, 1 Setagaya, Setagaya-ku, Tokyo (5 phút đi bộ từ ga Setagaya hoặc Kamimachi trên tuyến Setagaya)
- Miễn phí vào cửa
Đăng nhập tài khoản để bình luận