eMagazine
tax-japanese

Benjamin Franklin từng viết trong bức thư gửi đến Jean-Baptiste Le Roy năm 1789 rằng: “Không có điều gì chắc chắn trên cõi đời này, trừ CÁI CHẾT và THUẾ”.

Nộp thuế là trách nhiệm của người trưởng thành khi sinh sống và làm việc tại một quốc gia. Và mỗi đất nước có hệ thống lương khác nhau. Vì vậy, nếu có ý định đến Nhật làm việc, bạn cần phải biết những điều cơ bản về thuế ở xứ sở Hoa anh đào.

Tại Nhật, các loại thuế mà người dân chi trả tùy vào từng người, loại công việc họ làm, tình trạng cư trú, nơi sinh sống, có người phụ thuộc…

Thuế thu nhập

Thuế thu nhập là khoản khấu trừ chính từ tiền lương mỗi tháng của mỗi người. Trong tiếng Nhật, nó được gọi là “Gensen Choshu Hyo”. Mức thuế phải nộp sẽ khác nhau tùy vào mức thu nhập của bạn và hiện nay, nó được tính như sau:

Những người kiếm được dưới 1,95 triệu yên mỗi năm sẽ chịu 5% thuế thu nhập.
Những người kiếm từ 1,95 đến 3,3 triệu yên mỗi năm sẽ chịu 10% thuế thu nhập và khấu trừ 97.500 yên.
Những người kiếm từ 3,3 đến 6,95 triệu yên mỗi năm sẽ chịu 20% thuế thu nhập và khấu trừ 427.500 yên.
Những người kiếm từ 6,95 đến 9 triệu yên mỗi năm sẽ chịu 23% thuế thu nhập và khấu trừ 636.000 yên.
Những người kiếm từ 9 đến 18 triệu yên mỗi năm sẽ chịu 33% thuế thu nhập và khấu trừ 1.536.000 yên.
Những người kiếm từ 18 đến 40 triệu yên mỗi năm sẽ chịu 40% thuế thu nhập và khấu trừ 2.796.000 yên.
Những người kiếm hơn 40 triệu yên mỗi năm sẽ chịu 45% thuế thu nhập và khấu trừ 4.796.000 yên.

Ví dụ, nếu thu nhập mỗi tháng của bạn là 200.000 yên, một năm sẽ là 2,4 triệu yên thì mức thuế thu nhập sẽ được tính như sau: 2,4 triệu x 0,1 – 97.500 = 142.500 yên.

Lưu ý rằng những khoản thuế được khấu trừ trong năm nay sẽ được tính dựa trên thu nhập của năm ngoái.
Như vậy có nghĩa là năm đầu tiên bạn không bị tính thuế mà sẽ bắt đầu từ năm tiếp theo.

Thuế cư trú

Thuế thu nhập chỉ là một phần trong nghĩa vụ đóng thuế của người dân Nhật Bản. Một loại thuế khác mà nhiều người có xu hướng bỏ qua là thuế cư trú. Nếu bạn làm việc cho cơ quan chính phủ thì loại thuế này sẽ được khấu trừ tại nguồn*. Nếu không, bạn sẽ nhận được hóa đơn từ phòng thuế nơi bạn ở và có thể mang đến cửa hàng tiện lợi để thanh toán.

Thông thường, thuế cư trú được tính vào 6% thu nhập hàng năm của bạn. Và cũng giống như thuế thu nhập, nó sẽ bắt đầu tính trên thu nhập của năm trước, nghĩa là bạn không bị đánh thuế cư trú trong năm đầu tiên ở Nhật Bản.

Bạn không cần phải trả hết một lần mà có thể chọn lựa chia thành 3 phần, trả vào tháng 6, tháng 8 và tháng 1 của năm tiếp theo. Lưu ý rằng thuế cư trú được tính dựa trên thành phố nơi bạn đang sống chứ không phải nơi bạn đang làm việc. Ví dụ nếu bạn sống ở thành phố Chiba nhưng làm việc ở Tokyo thì bạn sẽ trả thuế cư trú cho thành phố Chiba.

Thuế tiêu dùng

Một loại thuế khác mà ai sống ở Nhật Bản đều phải trả hàng ngày là thuế tiêu dùng. Nó cũng tương tự như thuế VAT ở Việt Nam, đánh vào hoạt động tiêu dùng của người dân thông qua hàng hóa và dịch vụ. Hiện tại ở Nhật Bản, thuế tiêu dùng là 8%. Đó là lý do tại sao bạn phải trả 108 yên cho mỗi sản phẩm bạn mua trong cửa hàng đồng giá 100 yên. Và từ tháng 10 năm 2019, thuế tiêu dùng sẽ tăng lên 10%.

Ngoài những thuế trên thì còn nhiều loại thuế khác, như thuế ô tô nếu bạn mua xe hơi, tùy vào thói quen chi tiêu của bạn.

Tờ khai thuế

Hầu hết nhân viên công sở tại Nhật không phải làm tờ khai thuế. Công ty sẽ thực hiện điều đó và bạn chỉ cần ký một vài giấy tờ xác nhận tình trạng hiện tại. Ví dụ như tình trạng hôn nhân, địa chỉ, số người phụ thuộc…

Nhưng sẽ có một vài ngoại lệ mà chính quyền địa phương sẽ yêu cầu bạn khai thuế nếu bạn thuộc một trong những trường hợp sau:
1. Mức lương hàng năm của bạn vượt quá 20 triệu yên.
2. Bạn làm việc từ 2 công ty trở lên.
3. Bạn có thu nhập phụ, có thể là nghề tay trái, với mức thu nhập hơn 200.000 yên mỗi năm.
4. Bạn làm việc cho một công ty có trụ sở bên ngoài Nhật Bản.

Ngoài ra, người ta cũng sẽ yêu cầu bạn khai thuế nếu bạn quyết định rời khỏi Nhật Bản trong suốt năm tài chính**.

_______
* Thuế khấu trừ tại nguồn là một hình thức mà cơ quan thuế sẽ thu bằng cách khấu trừ trực tiếp vào khoản tiền mà người trả thu nhập trả cho người nhận thu nhập. (Theo Wikipedia tiếng Việt).
** Năm tài chính là thời kỳ hoạch toán của doanh nghiệp hoặc chính phủ. Nó có thể khác với năm dương lịch. Năm tài chính ở Nhật Bản tính từ ngày 1 tháng 4 của một năm và kết thúc vào cuối ngày 31 tháng 3 của năm tiếp theo.